حروف صفحه کلید با ترتیب خاصی کنار هم چیده شده اند. این حروف از الگوی الفبای انگلیسی و فارسی پیروی نمی کند. سال ها پیش از روش هایی برای طراحی دکمه های کیبورد استفاده کردند که تایپ حروف را راحت تر کند. اما تا چه حد این الگوها کارآمد هستند؟ آیا اختلالاتی که امروزه کاربران کامپیوتر در ناحیه مچ دست دچار آن هستند به ناکارآمدی این الگوها برمیگردد؟ روش های مختلفی برای چینش حروف صفحه کلید وجود دارد که در این مقاله به توضیح انواع طراحی دکمه های کیبورد و تاریخچه آن می پردازیم.
انواع طراحی دکمه های کیبورد
روش های مختلفی برای چینش دکمه های کیبورد وجود دارد. طراحی دکمه های کیبورد در تایپ راحت تر و سریع تر کمک بسیاری می کند. انواع طراحی دکمه های کیبورد عبارتند از:
- QWERTY
- Dvorak
- Colemak
چینش حروف صفحه کلید: QWERTY
QWERTY یا کوئرتی طراحی صفحه کلید برای الفبای لاتین است. این نام از شش کلید اول در ردیف سمت چپ بالای صفحه کلید (Q W E R T Y) می آید. طراحی QWERTY مبتنی بر طرح ایجاد شده برای ماشین تحریر شولز و گلدند است و در سال 1873 به E. Remington و Sons فروخته شد. با موفقیت رمینگتون شماره 2 در سال 1878 این نوع صفحه کلیدمحبوب شد و همچنان به طور گسترده استفاده می شود.
طرح QWERTY در اوایل دهه 1870 توسط کریستوفر لتام شولز، ویرایشگر و چاپگر روزنامه که در کنزا، ویسکانسین زندگی می کردند، طراحی شده بود. در اکتبر 1867، شولز درخواست ثبت اختراع را برای دستگاه نوشتاری خود داد و با کمک دوستانش کارلوس گلددن و ساموئل وود سولل آن را توسعه داد.
نحوه چینش حروف کیبوردهای امروزی QWERTY است. ولی طرح اولیه با آنچه امروزه در کیبوردها می بینیم تفاوت هایی دارد. در کیبوردهای قدیمی به جای عدد 1 از کلید L استفاده می کردند. بعدها کلید شیفت به کیبورد اضافه شد و کلیدهای ترکیبی جای بسیاری از کلیدها را گرفت. به این ترتیب تعداد کلیدهای کیبورد نصف شد. امروزه کاربرد کلید Ctrl (کنترل) روی کیبورد بسیار افزایش یافته است.
چینش حروف صفحه کلید: Dvorak
صفحه کلید ساده Dvorak یک صفحه کلید است که در طول سال 1936 توسط دکتر اوت دوراک و برادرش دکتر ویلیام طراحی شد. از زمان طراحی تا به امروز چندین اصلاحیه برای آن انجام شده است. طرفداران دووراک ادعا می کنند که این طرح چینش نیاز به حرکت انگشت کمتری دارد و خطاها را نسبت به تنظیمات صفحه کلید استاندارد QWERTY کاهش می دهد.
گفته می شود که کاهش حرکت انگشتان اجازه می دهد تایپ سریع تر باشد و در عین حال آسیب های ناشی از تایپ را کاهش می دهد، اگر چه این ادعا بحث انگیز است. طبق تحقيقات دست هر تاپيست بر روی صفحه كليد QWERTY به طور متوسط روزانه 32 كيلومتر حركت می كند. ولی اين ميزان در صفحه كليدهای دوراک حدود یک و نیم کیلومتر است.
چینش حروف صفحه کلید: Colemak
Colemak طرح بندی صفحه کلید برای الفبای لاتین است که توسط شای کولمن در سال 2006 ساخته و نامگذاری شده است. این طرح برای ایجاد تایپ کردن کار آمدتر و راحت تر با قرار دادن واژگان مکرر تحت قوی ترین انگشتان طراحی شده است. بسیاری از سیستم عامل های مدرن مانند سیستم عامل مک، لینوکس، اندروید، سیستم عامل Chrome و BSD به طور پیش فرض از طرح Colemak پشتیبانی می کنند.
طرح Colemak در مقایسه با طرح QWERTY که به عنوان پایه طراحی شده است، تغییر موقعیت 17 کلید را داشته در حالی که بسیاری از نویسه های غیر الفبا و بسیاری از میانبر های صفحه کلید محبوب در همان موقعیت ها قرار دارند. به طور کی می توان گفت یادگیری کارکرد با کیبورد نوع Colemak برای کاربرانی که با کیبورد نوع پایه کار کرده اند، از نوع Dvorak آسان تر است. چینش حروف در Colemak طوری طراحی شده که آسیب کمتری به مچ دست می رساند.
انواع طراحی دکمه های کیبورد : صفحه کلید فارسی
چینشی که برای حروف فارسی استفاده می شود از کیبورد عربی گرفته شده است. این چینش در سال 1899 توسط یک طراح سوری انجام شد. بعدها مایکروسافت و اپل با تغییراتی آن را روی صفحه کلیدهای خود اضافه کردند. در سال ۱۳۵۲ صفحه کلید ایزیری ۸۲۰ برای ماشین های تایپ و تحریر ارائه شد. در سال 1373 برای ویندوز طرح صفحه کلیدهای عربی را به کار گرفتند و حروف پ، چ، ژ، گ به آن افزوده شد. به همین دلیل حرف ژ در کنار حرف ز قرار گرفت و با فشردن همزمان کلید شیفت تایپ می شود. مکان حرف پ نیز روی کیبوردهای مختلف متفاوت است.
در نهایت صفحه کلید استاندارد فارسی طراحی شد و مشکلات مربوط به کیبوردهای عربی در آن برطرف شده است.
