برنامه جی آی اس GIS
یک سیستم اطلاعات جغرافیایی (نرم افزار GIS) برای ذخیره، بازیابی، مدیریت، نمایش و تجزیه و تحلیل انواع دادههای جغرافیایی و مکانی طراحی شده است. نرمافزار GIS به شما امکان میدهد تا نقشهها و سایر نمایشگرهای گرافیکی اطلاعات جغرافیایی را برای تجزیه و تحلیل و ارائه تهیه کنید. با استفاده از این قابلیتها، GIS ابزاری با ارزش برای تجسم دادههای مکانی است. GIS اطلاعات مربوط به ویژگیهای جغرافیایی را ذخیره میکند. این ویژگیها به طور معمول به عنوان نقاط، خطوط، مناطق طبقهبندی میشوند. دادههای مربوط به شهر را میتوان به صورت نقاط ذخیره کرد. دادههای جاده را میتوان به صورت خط ذخیره کرد و مرزها را میتوان به صورت مناطق ذخیره کرد. در حالی که عکسهای هوایی یا نقشههای اسکن شده میتوانند به عنوان تصاویر شطرنجی ذخیره شوند. صدها هزار سازمان تقریباً در هر زمینهای از GIS برای تهیه نقشههایی برای برقراری ارتباط، انجام تجزیه و تحلیل، به اشتراکگذاری اطلاعات و حل مشکلات پیچیده در سراسر جهان استفاده میکنند.
به عنوان مثال ، یک سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) میتواند به سرعت همه مکانها را در شعاع مشخص یک نقطه یا کلیه خیابانهایی که از یک قلمرو عبور میکنند شناسایی و نقشهبرداری کند.
Maptitude یکی از محبوبترین بستههای نرمافزاری GIS است و از قابلیتهای گستردهای برخوردار است.
لیستی از قابلیتهای معمولی GIS در زیر ارائه شده است و اینها در Maptitude موجود است:
- نقشهها و لایهها
- نرمافزار نقشه GIS
- Create-a-Map Wizard به کاربران اجازه میدهد تا با استفاده از دادههای شخصی خود یا نقشههای پیش فرض، نقشههای آماده ارائه را به راحتی ایجاد کنند.
- مدیر نمایشگر اجازه میدهد تا یک نقشه از طریق پرواز سفارشی شود
- تنظیمات برگزیده تعریف شده توسط کاربر برای واحدهای نقشه، مسیریابی سمت چپ / راست از جاده، مجوزهای پرونده، پارامترهای جغرافیایی و بسیاری تنظیمات دیگر
- جعبه ابزار و پیمایش نقشه مبتنی بر ماوس پشتیبانی میشود و شامل panning, zooming و بزرگنمایی است
- مدیریت نشانک نقشه امکان بازیابی نماهای نقشه سفارشی را فراهم میکند
- ابزار پرس و جو از ویژگیهای چند لایه نقشه اجازه بازجویی مستقیم از مکانهای فضایی را میدهد.
- یک کتابدار / مدیر نقشه همراه با یک کتابخانه نقشههای جمعیتی از پیش طراحی شده امکان سازماندهی نقشههای مختلف ذخیره شده را میدهد.
دو دسته اساسی نرمافزار GIS وجود دارد: تجاری و منبع باز یا اپن سورس
نرمافزار GIS منبع باز برای همه قابل استفاده است. در بین این دستهبندیهای گسترده، گزینههای نرمافزاری فردی زیادی وجود دارد: هر کدام از لحاظ عملکرد، قیمت و سهولت استفاده دارای تنوع قابل توجهی هستند.
نرمافزار منبع باز رایگان است اما اغلب از عملکرد کمتری برخوردار است.
انواع مختلف نرمافزار GIS بصورت زیر میباشند:
- دسکتاپ
- آنلاین
- موبایل
نرمافزار تجاری GIS
- ArcGIS Pro
- MapInfo Pro
- GeoMedia
- Smallworld
- OpenCities Map
نرمافزار GIS منبع باز
بسیاری از سیستمعاملها فقط با یک فرمت در دسترس هستند، در حالی که سایرین امکان ترکیب دارند. به عنوان مثال، یک نرمافزار GIS مانند ESRI، هر دو گزینه رومیزی و آنلاین را ارائه میدهد. با این حال، هر محصول باید جداگانه خریداری شود.
در زیر مزایا و معایب بین دسکتاپ، موبایل و GIS آنلاین را بررسی خواهیم کرد.
GIS دسکتاپ
نرمافزار GIS دسکتاپ به طور مستقیم روی رایانه رومیزی یا لپ تاپ نصب میشود. این برنامه فقط بر روی رایانه اجرا میشود و تمام دادهها روی یک هارد دیسک محلی ذخیره میشوند. از نظر کارایی، GIS رومیزی مستحکمتر است. برای سازمانهایی که تحقیقات ژئوشیمیایی را انجام میدهند، (تجزیه و تحلیل مکانی پیچیده و رندر سه بعدی) این پلاتها گزینهای جذاب هستند.
مزایا و معایب استفاده از GIS دسکتاپ
مزایا:
- عملکرد عالی
- بدون اینترنت کار میکند
- ابزارهای توسعه برای ایجاد برنامه GIS
- فضای صفحهنمایش بزرگتر
- قدرت پردازش بیشتر برای پردازش پروندههای بزرگ و ارائه اسکنهای پیچیده
معایب:
- انتقال دادهها دشوار است
- برای کار به نیروهای متخصص نیاز دارد
- قابلیت ضبط داده وجود ندارد
- اغلب برای اجرا، سختافزار گرانقیمت نیاز دارد
- به روزرسانیهای نادر در مقایسه با GIS آنلاین
GIS آنلاین / مبتنی بر ابر
GIS آنلاین اغلب روی سرورهای ابری اجرا میشود: نیاز به نصب و ذخیره اطلاعات محلی ندارد. با استفاده از سیستمعاملهای GIS مبتنی بر ابر، کاربران میتوانند در زمان واقعی بروزرسانی کنند، به دادهها از هرجایی دسترسی پیدا کنند و اطلاعات را به سرعت به اشتراک بگذارند. بیشتر سیستمعاملهای آنلاین GIS به صورت اشتراک ماهانه یا سالانه فعالیت میکنند. این برخلاف سیستمعاملهای دسکتاپ است که از قیمتهای مقرون به صرفهای برخوردار هستند اما فقط یک بار به پرداخت نیاز دارند.
مزایا:
- دسترسی به دادهها از هر کجا و روی دستگاههای مختلف
- انتقال و به اشتراکگذاری دادهها در زمان واقعی
- با آموزش کم و بدون آموزش قابل استفاده است
- امکان ضبط دادههای میدانی (استفاده در دستگاه تلفن همراه)
- به طور قابل توجهی هزینهها را کاهش میدهد
معایب:
- بر اتصال به اینترنت متکی است (اگرچه برخی سیستمعاملها حالت آفلاین دارند)
- نگرانیهای سازمانی در مورد امنیت دادهها
- عملکرد کمتر از نظر آنالیز مکانی و رندر سه بعدی
Mobile GIS
موبایل GIS، از بسیاری جهات، زیر مجموعه GIS آنلاین است. بیشتر دستگاههای تلفن همراه از قدرت پردازشی لازم برای اجرای یک نرمافزار GIS به صورت محلی برخوردار نیستند، بنابراین به برنامههای تلفن همراه مبتنی بر ابر متکی هستند.
برخی از نرمافزارهای GIS عملکرد تلفن همراه را به عنوان یک ویژگی داخلی ارائه میدهند، در حالی که برخی دیگر نیاز به خرید یک برنامه جداگانه تلفن همراه دارند.
از لحاظ تئوری، GIS موبایل میتواند بر روی هر دستگاه تلفن همراه قابل اجرا باشد. با این حال، عملکرد دستگاه در نهایت بستگی به این دارد که کدام سیستمعامل را انتخاب کنید.
مزایا:
- ضبط دادههای میدانی
- دسترسی به دادهها از هر نقطه
- به روزرسانیها را در زمان واقعی به اشتراک بگذارید
- افزایش ارتباط بین ذینفعان
- برای استفاده در سناریوی واکنش اضطراری / فاجعه کاربردیتر است.
معایب:
- اشتراک و انتقال دادهها نیاز به اینترنت دارد
- عملکرد محدود در مقایسه با دسکتاپ یا سیستمعاملهای آنلاین
- همه سیستمعاملها با هر دستگاه تلفن همراه سازگار نیستند
- فضای صفحه محدود
- ممکن است نیاز به یک خرید جداگانه (بسته به بستر نرمافزاری) داشته باشد
نرمافزار GIS تجاری
نرمافزارهای تجاری GIS به یک مجوز دائم نیاز دارند. آنها را می توان به دو دسته رومیزی و آنلاین تقسیم کرد.
سیستمعاملهای GIS رومیزی دارای گستردهترین و قدرتمندترین مجموعه ویژگیها هستند. برای تجزیه و تحلیل مکانی پیچیده، رندر سهبعدی و تهیه نقشه پیشرفته به این برنامهها مراجعه کنید.
در این بخش، پنج مورد از محبوبترین گزینههای نرمافزاری تجاری GIS رومیزی را پوشش میدهیم.
هر یک از سیستمعاملهای زیر شامل مجوز دائمی هستند و باید بر روی یک کامپیوتر خاص نصب شوند.
- ArcGIS Pro (ESRI)
- MapInfo Pro (Pitney Bowes)
- GeoMedia (Hexagon GeoSpatial)
- Smallworld (General Electric)
- OpenCities Map (Bentley Systems)
نرمافزارهای اپن سورس GIS
همه سیستمعاملهای زیر دارای منبع آزاد هستند به این معنی که هر کسی می تواند آنها را به صورت رایگان دانلود کند.
- QGIS
- gVSIG
- SAGA GIS
- GRASS GIS
- Whitebox GAT