پردازنده گوشی چیست ؟ آیا تا به حال به این سوال فک کرده‌اید؟ کاربران تلفن‌های همراه معمولا به پردازنده این دستگاه‌ها اهمیتی نمی‌دهند؛ با این وجود، این بخش یکی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده گوشی‌های موبایل است. چه کسی محاسبات پیچیده را برای شما انجام می‌دهد؟ چه قطعه‌ای به عملیات شما در تلفن همراهتان سرعت می‌دهد؟
بدون تردید پردازنده گوشی یکی از مهمترین اجزای سازنده این دستگاه‌های محبوب است. در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی کامل این قطعه کاربردی، به اصلی‌ترین تفاوت‌های انواع پردازنده گوشی از قبیل اسنپدراگون، مدیاتک و اگزینوس نیز بپردازیم.
اگر دوست دارید بدانید که در داخل تلفن همراه محبوبتان که حتی یک لحظه تاب دوری آن را ندارید چه می‌گذرد، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
پردازنده گوشی چیست؟
پردازنده گوشی که به آن چیپست (Chipset) نیز گفته می‌شود، مولفه‌ای است که تمام اتفاقات موجود در تلفن همراه شما را کنترل می‌کند. این قطعه کوچک با تمام دقت، مطمئن می‌شود که همه عملیات به درستی و به شکل صحیح اجرا می‌شوند. در حقیقت، ما در حال صحبت درباره واحد مانند مغز هستیم که همه چیز را با دقت زیر نظر داشته و روی آن نظارت می‌کند.
به عنوان مثال فرض کنید در حال باز کردن چند تصویر در یک اپلیکیشن هستید. این عمل ابتدا در پردازنده ثبت شده و سپس در حافظه ذخیره می‌شود؛ به این مرحله در اصطلا «واکشی» گفته می‌شود. در گام بعدی، این دستور رمزگشایی شده و به صفر و یک ترجمه می‌شود. اکنون دستورالعمل‌ها به زبانی که برای گوشی شما قابل فهم است، ترجه شده و آماده‌ی اجرا هستند. در نهایت صفر و یک‌های تولید شده توسط پردازنده اجرا شده و شما تصاویر را روی صفحه گوشی مشاهده می‌کنید.
سرعت پردازنده گوشی به چه عواملی بستگی دارد؟
تقریبا تمامی پردازندههای گوشی در نهایت یک کار مشابه انجام می‌دهند. اما چه عاملی باعث تفاوت آن‌ها می‌شود؟ جواب این سوال “سرعت اجرای دستورالعمل‌ها” است. به عبارتی دیگر، هرچه سرعت پردازش عملیات در یک گوشی همراه بیشتر باشد، نشان می‌دهد که از پردازنده قوی‌تری برخوردار است.
اکنون به سادگی قابل توجیه است که چرا کاربران برای گوشی‌های گران‌تر، هزینه بیشتری پرداخت می‌کنند. زیرا این مدل‌ها معمولا از پردازنده قوی‌تری برخوردار هستند و سرعت آن‌ها نسبت به نمونه‌های قدیمی و ارزان‌تر، به مراتب بیشتر است.
انواع پردازنده های گوشی و مقایسه آن‌ها
حال که با تعریف و ماهیت پردازندههای گوشی آشنا شدیم، زمان آن فرا رسیده تا به معرفی مهمترین انواع پردازندههای موجود در بازارهای جهانی بپردازیم. در جدول زیر، بهترین برندهای سازنده پردازندههای تلفن همراه را مشاهده می‌کنید.
کوالکام اسنپدراگون
Qualcomm یک شرکت الکترونیکی و مخابراتی آمریکایی است که محصولات و خدمات بی سیم مخابرات و ارتباطات را طراحی و عرضه می‌کند. این شرکت در ماه ژانویه ۱۹۸۵ در شهر سن دیگو در ایالات متحده آمریکا تاسیس شد و دفتر مرکزی آن نیز در این شهر است.
علاوه بر این، شرکت کوالکام در حوزه ساخت و تولید سیستم روی تراشه و پردازندههای موبایل نیز فعالیت می‌کند. این شرکت در این زمینه روی محصولات شرکت‌‌هایی مانند اچ‌تی‌سی، سامسونگ، سونی، موتورولا، ال‌جی و نوکیا فعالیت می‌کند، که در جهت ساخت و تولید گوشی‌های تلفن همراه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اسنپدراگون به مجموعه‌ای از سیستم‌های طراحی شده روی یک تراشه (SoC) گفته می‌شود که توسط کوالکام برای دستگاه‌های تلفن همراه به بازار عرضه شده است. واحد پردازش مرکزی Snapdragon (CPU) از دستورالعمل ARM RISC استفاده می‌کند و یک SoC تنها می‌تواند شامل چند هسته پردازنده، واحد پردازش گرافیکی (GPU)، مودم بیسیم و دیگر نرم افزارها و سخت افزارها برای پشتیبانی از سیستم موقعیت‌یابی جهانی گوشی‌های هوشمند (GPS)، دوربین، تشخیص حرکت و ویدئو است.
اولین محصول Snapdragon که به تولید کنندگان دستگاه‌های مصرف کننده عرضه می‌شد QSD8250 بود که در نوامبر ۲۰۰۷ منتشر شد. این اولین پردازنده ۱ گیگاهرتزی برای تلفن‌های همراه بود. اکثر گوشی‌های هوشمند در آن زمان از پردازندههای ۵۰۰ مگاهرتزی استفاده می‌کردند.
در حال حاضر کوالکام روی اسنپدارگون 8 نسل 3 کار می‌کند که قدرتمندترین پردازندههای آن تا به امروز است. این پردازنده بسیار کوچک است و می‌تواند ترانزیستورهای بیشتری را در فضای کوچکتر قرار دهد. این پردازنده بسیار کارآمدتر شده و انرژی کمتری مصرف می‌کند.
تنسور گوگل
شرکت گوگل برای اولین بار سال 2021 با سری پیکسل 6، از پردازندههای جدید خود با نام گوگل تنسور رونمایی کرد و اولین سامانه روی یک تراشه (SoC) خود را در اختیار عموم قرار داد. تراشه تنسور به عنوان گام ابتدایی این شرکت در عرصه طراحی (یا مشارکت در طراحی) SoC سفارشی مخصوص موبایل محسوب می‌شود که سامسونگ یکی از مشتریان این طرح است.
تراشه تنسور تنها قطعه‌ای سیلیکون است که توسط گوگل طراحی شده؛ اما مهمترین اولویت این شرکت از جمله یادگیری ماشینی است و تمرکز ویژه‌ای روی این موضوع گذاشته است. بدون شک تنسور جهش بزرگی نسبت به تراشه‌های قبلی مورد استفاده توسط گوگل محسوب می‌شود که در میا‌ن‌رده‌های پیکسل ۵ شاهد بودیم. حتی تنسور می‌تواند در بعضی زمینه‌ها رقابت نزدیکی با پرچمداران کوالکام و سامسونگ از خود نشان دهد.
بایونیک اپل
بدون شک شرکت اپل یکی از قوی‌ترین سازنده‌های پردازنده محسوب می‌شود و این پردازنده‌ها به مراتب با هر معرفی یک گوشی جدید بهتر و قوی‌تر خواهند شد.
پردازنده بایونیک اپل به عنوان تراشه اختصاصی این برند بسیار عالی عمل کرده و با جدیدترین و بروزترین فناوری‌های روز دنیا سازگار است و از هوش مصنوعی اختصاصی بهره می‌برد. در حقیقت تراشه اختصاصی اپل با فاصله بسیار زیادی با تراشه‌های سامسونگ و هواوی در حال رقابت است.
اگزینوس
اگزینوس یک پردازنده اختصاصی است که توسط شرکت سامسونگ طراحی و تولید شده است. در این چیپست‌ها تمامی تراشه‌های اصلی از قبیل CPU و پردازنده گرافیکی و رم روی یک تراشه قرار می‌دهند. این موضوع سبب می‌شود تا این اجزا با بالاترین کیفیت و بهینه‌ترین حالت در کنار هم کار کنند.
پردازنده اگزینوس در گوشی‌های پرچمدار سامسونگ و همچنین محصولات میان رده این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که سامسونگ به منظور افزایش قابلیت‌ها و دستیابی به کارایی بهتر، هر ساله این پردازنده‌ها را بروز می‌کند.
مدیاتک
مدیاتک یک شرکت تایوانی-چینی است که در سال ۱۹۹۷ تاسیس شد. حوزه اصلی فعالیت این شرکت در زمینه تولید محصولات نیمه هادی برای کاربردهای بیسیم و پردازندههای موبایل است. تا قبل از ظهور مدیاتک، تقریبا تمام سهم بازار پردازندههای موبایل در اختیار کوالکام و پردازنده‌ای اسنپدراگون بود. اما این روزها این برند نیز به صورت تخصصی روی تلفن‌های همراه میان‌رده به ویژه شیائومی تمرکز کرده و رقیبی قدرتمند برای اسنپدراگون محسوب می‌شود.
در حقیقت اصلی‌ترین دلیل ارزان بودن گوشی‌های هواوی و شیائومی نسبت به مدل‌های سامسونگ، ال جی و … استفاده از پردازندههای مدیاتک است. لازم به ذکر است که این پردازنده‌ها، از انعطاف‌پذیری فوق‌العاده‌ای نیز برخوردار هستند.
کایرین
همانطور که می‌دانید، چینی‌ها برای مدت بسیار زیادی در بازار موبایل هستند و تلاش دارند که بازار جهانی گوشی‌های همراه را برای خود بکنند. کایرین یکی از پردازندههای چینی است که توسط شرکت هوآوی تولید می‌شود. در سال‌های اخیر دو مورد سیستم عامل هارمونی و پردازنده کایرین از جمله موفقیت‌های این شرکت در جهت تلاش‌های مهندسان چینی به حساب می‌آیند. غول چینی این پردازنده‌ها را با همکاری کمپانی های‌سیلیکون تولید می‌کند و خودی خود توانایی انجام این کار را ندارد.
پردازنده کایرین 9000 هم اکنون بهترین تراشه موجود در بین پردازندههای کایرین است که رقابت بسیار نزدیکی با رقبای خود همانند اسنپ دراگون 888 دارد و 5 ویژگی برای این تراشه می‌توان متصور بود که باعث محبوبیت عجیب آن شده است. کایرین ۹۰۰۰ تنها تراشه ۵G در دنیاست که با معماری ۵ نانومتری ساخته شده و ۱۵.۳ میلیارد ترانزیستور دارد. کایرین ۹۰۰۰ با IPS 6.0 همراه شده و توان عملیاتی آن نسبت به نسل قبلی خود تا ۵۰ درصد افزایش یافته. همچنین این پردازنده قادر است تا ۴۸ درصد میزان نویز ویدیوها را کاهش دهد.
بهترین پردازندههای سال 2023 و 2024
| پردازنده | تعداد هسته‌ها |
فراکنس (MHz) |
مجموعه دستورالعمل |
کش لول 1 | کش لول 2 | کش لول 3 | فرایند | تعداد ترانزیستور | مصرف (وات) |
| A17 پرو | 6 | 3780 | AArch64 | 256 KB | 16 MB | ندارد | 3 nanometers | 19 میلیارد | 8 |
| A16 بایونیک | 6 | 3460 | ARMv9-A | 256 KB | 16 MB | ندارد | 4 nanometers | 16 میلیارد | 8 |
| A15 بایونیک | 6 | 3230 | ARMv8.5-A | 256 KB | 12 MB | ندارد | 5 nanometers | 15 میلیارد | 6 |
| A14 بایونیک | 6 | 3100 | ARMv8.5-A | 128 KB | 8 MB | ندارد | 5 nanometers | 11.8 میلیارد | 6 |
| تنسور G3 | 9 | 2910 | ARMv9-A | – | – | – | 4 nanometers | – | 4.7 |
| تنسور G2 | 8 | 2850 | ARMv8.4-A | – | – | 4 MB | 5 nanometers | – | 7 |
| اسنپدراگون 8 نسل 2 | 8 | 3200 | ARMv9-A | – | 1 MB | 8 MB | 4 nanometers | – | 6.3 |
| اسنپدراگون 8 پلاس نسل 1 | 8 | 3200 | ARMv9-A | 1 MB | 6 MB | 4 nanometers | – | 6 | |
| اسنپدراگون 7 پلاس نسل 2 | 8 | 2910 | ARMv9-A | 1024 KB | 2 MB | 8 MB | 4 nanometers | 10.2 میلیارد | 6 |
| دایمنسیتی 9200 | 8 | 3050 | ARMv9-A | – | 1 MB | 8 MB | 4 nanometers | 17 میلیارد | – |
| دایمنسیتی 9000 پلاس | 8 | 3200 | ARMv9-A | – | 1 MB | 8 MB | 4 nanometers | – | 4 |
| دایمنسیتی 9000 | 8 | 3050 | ARMv9-A | – | 1 MB | 8 MB | 4 nanometers | – | 4 |
| دایمنسیتی 8200 | 8 | 2995 | ARMv8.4-A | 512 KB | 1 MB | 4 MB | 5 nanometers | 10.3 billion | 8 |
| کوالکام اسنپدراگون 888 پلاس | 8 | 3100 | ARMv8.2-A | – | – | 4 MB | 4 nanometers | – | 6 |
| اگزینوس 2200 سامسونگ | 8 | 2800 | ARMv9-A | – | – | – | 4 nanometers | – | 7 |
معیار انتخاب بهترین پردازنده برای گوشی چیست؟
گاهی اوقات انتخاب گوشی نه تنها برای زیبایی و یا کارهای ساده نیست، بلکه در مواقعی امکان دارد که شما گوشی مورد نظر خود را برای کارهای مختلف و موارد حرفه‌ای‌تری بخواهید؛ بنابراین باید سه معیار زیر را در نظر بگیرید:
1. سرعت کلاک
سرعت گوشی به عوامل سخت افزاری و نرم افزاری متعددی بستگی دارد. اگر انتظار دارید که سرعت گوشی شما سریع باشد، باید تلفن‌های همراهی انتخاب کنید که سرعت کلاک پردازنده‌ی بالایی داشته باشد.
میزان قدرت CPU با سرعت گوشی رابطه مستقیمی دارد. به همین دلیل اگر می‌خواهید که برنامه‌های شما سریع و روان اجرا شوند، باید در هنگام خرید گوشی به مشخصات پردازنده دقت کنید. از جمله مهمترین مشخصات پردازنده مرکزی گوشی، سرعت کلاک و تعداد هسته‌های آن است. سرعت کلاک، نرخ اجرای دستورات در یک بازه زمانی را مشخص می‌کند و هرچه بالاتر باشد، دستورالعمل‌ها با سرعت بالاتری اجرا می‌شوند. این مشخصه با (GHz یا MHz) اندازه‌گیری خواهد شد.
2. 64 بیت باشد
نه تنها در بازار گوشی بلکه در تمام نرم‌افزارهای دو نوع ساختار کلی وجود دارد. 64 و 32 بیت نوع شکل محبوب در ساختارها و برنامه‌ها است. اگر بخواهیم خیلی ساده این موضوع بشکافیم، ساختار و معماری کلی پردازنده‌ها به 32 یا 64 تقسیم می‌شود. 64 به مراتب سرعت بسیار بالاتری دارند، همچنین قدرت بهتری از گوشی همراه را به نمایش می‌گذارند. لازم به ذکر است که تمام وسایل الکترونیک در دهه‌های اخیر با معماری 64 بیت در حال تولید هستند به همین دلیل انتخاب یک گوشی با پردازنده‌ی 64 بیت یک چیز ضروری به حساب می‌آید.
3. تعداد هسته‌ها
عملکرد پردازنده با بیشتر شدن تعداد هسته‌های آن لزوما بهتر نمی‌شود. این موضوع بسیار پیچیده‌تر از یک عدد ساده است و یک هسته در واقع بخشی از عملکرد یک پردازنده است و همه‌ی عملکرد در تعداد هسته‌ها خلاصه نمی‌شود. هر هسته در واقع یک واحد پردازش است و اما افزایش تعداد آن زمانی مفید است که نرم‌افزار طوری طراحی شده باشد که بتواند از افزایش تعداد هسته‌ها بهره‌ی لازم را ببرد. موارد زیادی در عملکرد این هشت هسته مفید هستند که از آن موارد می‌توان به فرکانس سی‌پی‌یو، نرم‌افزاری که بتواند از هسته‌ها بهره‌ی مفید را ببرد، طراحی تراشه و معماری آن‌ها اشاره کرد.
پردازنده گوشی من چیست؟
اگر می‌خواهید بدانید که پردازنده گوشی شما کدام است و در خصوص آن تحقیق کنید، به شما برنامه‌های زیر را پیشنهاد می‌دهیم:
- CPU X
- CPU info
- Device info
- DevCheck
تمام این برنامه‌ها در گوگل پلی برای دانلود به صورت رایگان آماده است و تنها کافیست که یکی از این برنامه‌ها را دانلود، آن را باز کرده و مشخصات پردازنده گوشی خود را مشاهده کنید.
تشخیص پردازنده گوشی بدون نرم افزار
متاسفانه در بیشتر گوشی‌های همراه، هیچ اطلاعاتی در خصوص نوع پردازندههای گوشی وجود ندارد و باید از برنامه‌های جانبی کمک بگیرید. بخش تنظیمات گوشی‌ها تنها می‌تواند اطلاعاتی مانند رم، حافظه داخلی و غیره در اختیار مخاطبان قرار دهد. تنها گوشی‌های شرکن هوآوی این امکان را برای خریداران‌شان فرهم کرده تا بتوانند نوع پردازنده خود را داخل تنظیمات در کنار باقی اطلاعات مشاهده کنند.
بهترین پردازنده گوشی کدام است؟
اسنپدراگون یا مدیاتک
اسنپدراگون یک پردازنده رایج در گوشی‌های هوشمند پرچمدار در برندهای مختلف مانند سامسونگ، سونی، شیائومی، وان پلاس و … است. مدیاتک، با چیپست‌های متنوع‌تر، راه خود را به گوشی‌های هوشمند میان رده و مقرون به صرفه باز کرده است. گفته می‌شود، برخی از محبوب‌ترین گوشی‌های هوشمند موجود در بازار امروز از MediaTek استفاده می‌کنند.
اسنپدراگون یا اگزینوس
تراشه‌های اسنپدراگون شرکت کوالکام را می‌توان برترین و محبوب‌ترین تراشه‌های موبایل دانست. کوالکام مدتها است که در این بازار پیشتاز و موفق است، اما به مرور رقبایی مانند اگزینوس سامسونگ آن را به چالش کشیدند. پیشتر سیستم نامگذاری تراشه‌های کوالکام از سه رقم تشکیل می‌شد که گاهی با یک حرف نیز همراه می‌شد. هر چه عدد مدل تراشه اسنپدراگون و در ادامه نسل آن تراشه بالاتر باشد، تراشه قدرتمندتر و لیتوگرافی آن کوچکتر است.
در مقابل تراشه‌های اگزینوس سامسونگ قرار دارد. سامسونگ به نسبت سایر تولیدکنندگان پروسه متفاوتی را در تولید و فروش چیپست دنبال می‌کند. بر خلاف سایر کمپانی‌های سازنده تراشه، سامسونگ تراشه اگزینوس را هم طراحی می‌کند، هم می‌سازد و در گوشی‌های خودش مورد استفاده قرار می‌دهد.
در بخش مقایسه بخش فنی این دو تراشه باید گفت اگزینوس سامسونگ همواره پا به پای اسنپدراگون جلو آمده است و همیشه رقیب سرسختی برای محصولات کوالکام محسوب می‌شده؛ هر چند هیچ‌وقت نتوانست از زیر سایه تراشه‌های اسنپدراگون بیرون بیاید و در سیستم‌های امتیازدهی اندکی ضعیف‌تر از کوالکام ظاهر می‌شد و کاربران نیز بارها نشان داده‌اند که ترجیح می‌دهند گوشی‌های گلکسی سامسونگ با تراشه اسنپدراگون را تهیه و استفاده کنند.
مدیاتک یا اگزینوس
در پاسخ به این سوال باید گفت که مدیاتک به عنوان یک پردازنده‌ی تایوانی شباهت زیادی به اسنپدراگون دارد. به گونه‌ای که از مدیاتک در برخی از گوشی‌های پرچمدار نیز استفاده می‌شود. درست مانند اگزینوس، مدیاتک نیز از قیمت معقول‌تری نسبت به اسنپدراگون برخوردار است. ترکیب عملکرد قوی و قیمت مناسب باعث شده است که مدیاتک ۴۳ درصد از بازار پردازنده‌ها را در کل دنیا به خود اختصاص دهد که عدد درخور توجهی است. سامسونگ، شیائومی، وان پلاس و اویو برندهایی هستند که از این تراشه در محصولات خود استفاده می‌کنند.
سوال‌های متداول
پردازنده های اسنپدراگون و اگزینوس از نظر سرعت، عملکرد به مراتب بهتری نسبت به تراشه‌های مدیاتک دارند. به همین دلیل در هنگام بازی، کیفیت بهتری ارائه می‌دهند.
چند راه برای تشخیص پردازنده‌ی گوشی سامسونگ دارید، ابتدا می‌توانید با جست و جو کردن مدل گوشی خود در اینترنت نوع پردازنده را متوجه شوید، یا با توجه به روش بالاتر که گفته شد، می‌توانید برنامه‌ها را دانلود کنید و نوع پردازنده را متوجه شوید.
برای انجام این کار باید تلفن همراه خود را به یک مرکز تعمیرات مجاز ببرید تا کارشناسان و متخصصان فنی بعد از عیب یابی، پردازنده تلفن همراه شما را تغییر دهند.
آپدیت کننده: نیکان صبوری