آیا فضای ذخیره سازی شما تمام شده است ؟ آیا هارد دیسک شما مثل سابق کار شما را راه نمی‌اندازد ؟ اگر پاسختان به این دو سوال مثبت است؛ باید به دنیال یک فضای ذخیره سازی جدید برای خود باشید. اما بازهم سوالاتی در این زمینه به سراغ شما خواهند آمد. آیا باید کماکان از هارد دیسک‌های قدیمی و سنتی استفاده کنید ؟ یا اینکه زمان آن رسیده است که به سراغ یک هارد SSD بروید ؟ سوال مهم‌تر و تقریبا اصلی : تفاوت هارد SSD و HDD در چیست؟ اگر تا پایان این مقاله با ایده آل تکنولوژی همراه باشید؛ پاسخ تمام سوالات خود را در زمینه تفاوت هارد SSD و HDD خواهید گرفت:
تفاوت هارد SSD و HDD مبحثی است که ذهن بسیاری از کاربران کامپیوتر را در سالیان اخیر درگیر کرده است. در این مقاله این دو فضای ذخیره سازی را از نظر ظرفیت، سرعت، قیمت ، طول عمر و سایر فاکتورهای مهم بررسی خواهیم کرد و در نهایت شما می‌توانید با شناخت کافی از آنها، به راحتی هارد مناسب و مورد نظر خود را یافته و آن را خریداری نمایید.
SSD یا HDD ؟ تفاوت این دو در چیست ؟
HDD که مخفف عبارت ” hard disk drive ” می‌باشد؛ نوعی قدیمی از فضاهای ذخیره سازی است که از یک پلاتر مکانیکی و یک هد خواندن / نوشتن ( read/write ) برای دسترسی به داده‌ها استفاده می‌کند. SSD که بسیار جدیدتر است؛ مخفف عبارت ” solidstate drive ” می‌باشد. این فضای ذخیره سازی بسیار سریعتر از نمونه‌های قدیمی خود بوده و برای ذخیره داده‌ها از تراشه‌های حافظه ” instantly-accessible ” یا فورا در دسترس استفاده می‌کند.
تا اواخر سال 2000 جهان بسیار ساده‌تر از آنی بود که امروز می‌بینیم. آن زمان اگر شما یک رایانه شخصی خریداری می‌کردید؛ تنوع فضاهای ذخیره سازی کامپیوتر شما به اندازه و در نهایت سرعت ( به عنوان مثال 5400 تا 7200 دور چرخش در دقیقه ) محدود می‌شدند. اما این روزها اگر شما قصد خریداری یک سیستم کامپیوتری جدید را داشته باشید؛ با دو گزینه کاملا متفاوت برای ذخیره داده‌های خود مواجه خواهید بود. به مثال زیر دقت کنید :
لپ تاپ سمت چپ از یک HDD استفاده می‌کند؛ در حالی در سمت راست شاهد لپ تاپی هستیم که به هارد SSD مجهز شده است. در واقع HDD و SSD هر دو یک کار مشابه را برای شما انجام خواهند داد : هر دو اسناد و فایل‌ها ( فیلم ، عکس ، موسیقی و … ) را در خود ذخیره می‌کنند. اما فناوری که که در ساخت آنها به کار رفته است؛ بسیار متفاوت می‌باشد:
HDD یک محوطه شامل مجموعه‌ای از پلاتر‌ها می‌باشد که با یک روکش فرومغناطیسی پوشانده شده است. داده‌ها در این نوع از هاردها، توسط یک هد شناسایی و فراخوانی می‌باشد. این هد با سرعت بسیار زیادی از یک ناحیه از HDD به قسمت دیگر در حرکت است. از آنجایی که کلیه قطعات HDD مکانیکی می‌باشند؛ در نتیجه به عنوان کندترین و در عین حال شکننده‌ترین بخش از هر رایانه نیز شناخته می‌شود.
SSD نوع بزگتر فلش مموری‌ها است. در این دیسک ذخیره سازی، اطلاعات در سلول‌هایی ذخیره شده و توسط یک کنترلر قابل دسترسی می‌باشند. بر خلاف HDD ها ، در SSD خبری از حرکت مکانیکی برای خواندن اطلاعات نیست و همین عامل سبب می‌شود که آنها از سرعت بسیار بالاتری برخوردار باشند.
چرا SSD ها برای لپ تاپ ها مفید هستند؟
در حالی که لپ تاپ های ارزان قیمت هنوز هم دارای هارد دیسک‌های سنتی هستند (این یک راه برای تولید کنندگان است که هزینه‌های خود را به حداقل برسانند) ؛ اکثر سیستم‌های میان رده تا رده بالا دارای SSD هستند. به دلیل ماهیت غیر مکانیکی، SSD ها به انرژی کمتری نیاز دارند که این امر باعث می‌شود عمر باتری افزایش یافته و برای مدت بیشتری جوابگو باشد. آنها همچنین در مقابل شوک و ضربه نیز از مقاومت بالاتری برخوردار هسند. اگر لپ تاپ خود را رها کنید؛ احتمال وجود دارد که هدخواندن / نوشتن یک هارد دیسک قدیمی در حال حرکت باشد که می تواند منجر به خرابی اطلاعات شود.
البته در برخی از کامپیوترها به طور همزمان هم از SSD استفاده می‌شود و هم از HDD . در این رایانه‌ها، سیستم عامل، برنامه‌ها و بیشتر فایل‌های مهم و ضروری در SSD ذخیره می‌شوند. در حالی که فایل‌هایی مانند فیلم‌ها ، عکس‌ها، پوشه‌ها و موسیقی‌ها در HDD قرار می‌گیرند که هم ظرفیت بیشتری دارد و هم ارزان‌تر است.
SSD چقدر از HDD سریعتر است ؟
رایانه‌هایی که از SSD استفاده می‌کنند در همه زمینه‌ها از سیستم‌هایی که HDD دارند؛ بسیار سریعتر می‌باشند. با اینحال این تفاوت سرعت، ممکن است در کارها و پردازش‌های مختلف، یکسان نباشد:
عملیات خواندن/نوشتن متوالی
کپی و انتقال فایل‌های سنگین مانند فیلم و بازی، جایی است که بیشترین تفاوت سرعت این دو هارد آشکار می‌شود. در هاردهای HDD سرعت انتقال فایل در حدود 30 الی 150 مگابایت بر ثانیه خواهد بود. این در حالی است که هاردهای SSD انتقال فایل‌ها را با سرعت تقریبی 500 مگابایت بر ثانیه انجام می‌دهند. البته در انواع جدید هاردهای SSD ، این سرعت حتی به 3500 مگابایت بر ثانیه نیز رسیده است. در نظر بگیرید که یک فیلم با حجم 2G در هاردهای SSD در مدت 10 ثانیه کپی می‌شود؛ در حالی که همین کار در هارد HDD به دو دقیقه زمان نیاز دارد.
عملیات خواندن/نوشتن فایل‌های کوچک
زمانی که شما در حال کار کردن با سیستم عامل هستید و یا برنامه‌ای را باز کرده‌اید ( حتی زمانی که در مرورگر مشغول جستجو در اینترنت هستید ) ؛ شما هزاران پرونده کوچک با حجم اندک را باز کرده‌اید و در حال مدیریت آنها هستید ( بدون اینکه آنها را ببینید یا متوجه حضورشان شوید ) . این پرونده‌ها معمولا در بلوک‌های داده با حجم 4 کیلو بایت ذخیره می‌شوند. حال هرچقدر دیسک ذخیره سازی شما در زمان کمتری این بلوک را خوانده و پردازش کند؛ کامپیوتر شما سریع و سریعتر به نظر می‌رسد. هارد HDD پردازش این بلوک‌ها را با سرعت 0.1 تا 1.7 مگابایت در ثانیه انجام می‌دهد؛ در حالی که سرعت SSD در زمان این کار، به 50 تا 250 مگابایت در ثانیه نیز می‌رسد.
برای درک بهتر تفاوت‌های این دو هارد از نظر سرعت، به مثال زیر دقت کنید. در عکس اول، عملکرد یک لپ تاپ که 6 سال از ساخت آن گذشته و از هارد HDD استفاده می‌کنید؛ آورده شده است:
اگر با این سیستم کار کنید؛ خواهید فهمید که به شکل دردناکی کند است. هر کلیک در ویندوز با تاخیر گسترده‌ای همراه است؛ زمان بوت شدن کامل چهار دقیقه طول می‌کشد و برای بالا آمدن مرورگر Chrome باید 15 ثانیه صبر کنید. به نظر نمیرسد این روزها کسی این همه انتظار را دوست داشته باشد! حال به مثال زیر دقت کنید که مربوط به لپ تاپی است که در سال 2017 تولید شده و از هارد SSD استفاده می‌کند:
در این لپ تاپ عملیاتی مانند کپی کردن فایل‌های بزرگ، 56 برابر سریعتر از لپ تاپ اول صورت می‌گیرد ( پنجاه و شش برابر سریعتر !! ) . همچنین پردازش بلوک‌های داده 4 کیلیوبایتی، با سرعت 226 برابر انجام می‌شود. اگر یادتان باشد در نمونه لپ تاپی که از هارد HDD استفاده می‌کرد، برای بوت شدن کامل سیستم، 4 دقیقه زمان لازم بود؛ در حالی که این لپ تاپ تنها 10 ثانیه زمان لازم دارد تا به صورت کامل راه اندازی شود ! ( شگفت انگیز نیست ؟ )
طول عمر هارد SSD
شایعات زیادی در رابطه با طول عمر کم هاردهای SSD وجود دارند و همه آنها نیز به اواخر دهه 1990 میلادی و اوایل دهه 2000 باز می‌گردند ( زمانی که این دیسک‌ها به تازگی متولد شده بودند ) . درست است که سلول‌های موجود در هارد SSD دارای طول عمر محدودی هستند؛ اما به هیچ عنوان نباید نگران این قضیه باشید.
به صورت تئوریک ، اینطور به نظر می‌رسد که هر چقدر که داده‌های بیشتری بر روی یک سلول نوشته شوند؛ آن سلول زودتر از بین می‌رود ( دلیل از کار افتادن فلش مموری‌ها بعد از مدت زمانی معین نیز همین مساله می‌باشد ) . امروزه سلول‌های هارد SSD می‌توانند 3000 بار اطلاعات را در خود ذخیره کنند؛از طرفی دیگر کنترلر هارد نیز با توجه به مکانیزمی که برای آن تعریف شده است؛ عملیات نوشتن داده‌ها را به صورت مساوی میان سلول‌ها تقسیم می‌کند تا شاهد کمترین مقدار از مرگ سلولی در این هاردها باشیم. ( حالا می‌دانیم که چرا هاردهای SSD و فلش مموری‌هایی با ظرفیت بیشتر؛ عمر طولانی‌تری دارند)
از طرفی دیگر، SSD های جدید حاوی سلول‌های یدکی نیز می‌باشند که جایگزین سلول‌های از بین رفته می‌شوند و این امر نیز باعث افزایش عمر آنها خواهد شد. جالب است بدانید که اگر شما به صورت مداوم و به صورت 24 ساعت در شبانه روز، مشغول کپی و پاک کردن فایل‌ها از یک هارد SSD باشید؛ حداقل 10 سال زمان لازم است تا این هارد، از بین برود و عمر مفیدش تمام شود.
ظرفیت هارد HDD و SSD چه تفاوتی دارد ؟
اگر نگران ظرفیت هارد SSD هستید؛ باید بدانید که هیچ تفاوتی در ظرفیت آن با هارد HDD وجود ندارد. به عبارتی دیگر شما می‌توانید یک هارد SSD با هر ظرفیتی که مد نظر دارید؛ انتخاب و خریداری نمایید. هاردهای SSD نیز به مانند نوع HDD آنها، معمولا در ظرفیت‌های 128G تا 2T در بازار موجود می‌باشند. با اینحال واضح است که SSD های بزرگتر نسبت به هاردهای HDD بسیار گرانتر می‌باشند. پس اجازه دهید کمی در مورد تفاوت قیمت این دو هارد نیز صحبت کنیم :
تفاوت قیمت هارد SSD و HDD چقدر است ؟
در حالی که در سال‌های گذشته، قیمت هاردهای SSD تا حد زیادی کاهش یافته است؛ اما هنوز هم از HDD ها بسیار گرانتر می‌باشند. در حال حاضر با توجه به نوسانات موجود در بازار، نمی‌توان یک قیمت ثابت و مشخص برای هیچکدام از این دو هارد در نظر گرفت؛ اما به طور تقریبی می‌توان گفت که هم اکنون هارد SSD در یک ظرفیت مشخص، حدودا 3 برابر از یک هادر HDD در همان ظرفیت گرانتر است. البته به نظر می‌رسد با گذشت زمان، این اختلاف کمتر شده و قیمت هاردهای SSD روندی کاهشی به خود بگیرد
شما می‌توانید هر زمان که تصمیم به خرید یک رایانه جدید و یا یک هارد تازه گرفتید؛ قیمت به روز آنها مقایسه کرده و هارد مناسب خود را انتخاب نمایید.
هارد مناسب برای گیمینگ
با توجه به حجم عظیمی از داده‌ها که در طول یک بازی کامپیوتری پردازش و اجرا می‌شوند؛ به نظر می‌رسد یک هارد SSD انتخاب مناسب‌تری برای گیمر‌ها باشد. هارد SSD سرعت اجرای بازی را بالا برده و همچنین از گیر کردن آن نیز جلوگیری می‌نماید. برای مثال بازی محبوب GTA V در یک لپ تاپ با هارد SSD به 25 ثانیه زمان برای باگذاری احتیاج دارد؛ در حالی که اگر از هارد HDD استفاده کنیدغ این زمان به 2 دقیقه افزایش خواهد یافت
نتیجه گیری
اگر هنوز هم به دنبال یک هارد ارزان و قیمت مناسب برای کامپیوتر خود می‌باشید؛ هارد HDD با ظرفیت‌های بالا یک انتخاب عالی برای شما خواهد بود. اما پیشنهاد می‌کنیم که برای سیستم‌عامل و برنامه‌های خود حتما از یک هارد SDD با ظرفیت مناسب استفاده کنید؛ ریرا سرعت کامپیوتر یا لپ تاپ شما را تا حد بسیار زیادی بالا می‌برد. بنابراین ما به شما یک کامپیوتر ترکیبی ( استفاده همزمان از هارد HDD و SSD ) را پیشنهاد می‌کنیم.
در پایان باید یادآور شویم : از هر کدام از انواع هاردهای HDD و یا SSD استفاده می‌کنید؛ باید به طور مداوم آن را تمیز کرده و فایل‌های زائد و اضافی را پاک نمایید. همچنین مرافب ویروس‌های کامپیوتری نیز باشید.
سوالات متدال در ارتباط با هارد SSD
با توجه به روند کاهش قسمت هارد SSD به نظر می‌رسد اختلاف قیمت این دو هارد روز به روز در حال کاهش است. با اینحال همچنان اختلاف زیادی ( در حدود ۳ برابر ) با هم دارند .
بله . بهتر است با توجه به سرعت بالای هاردهای SSD برای راه اندازی سیستم عامل و اجرای برنامه‌ها از این هارد استفاده کرد. در عین حال به دلیل قیمت بالای هارد SSD استفاده از ظرفیت بالای آن جهت ذخیره فایل‌هایی مانند فیلم از هارد HDD استفاده کنید .
خیر . با توجه به فناوری‌هایی که اخیرا در این دیسک‌های ذخیره سازی به کار رفته است؛ مشکل از بین رفتن سلول‌های حافظه آنها مرتفع شده است. این هاردها در بدترین حالت می‌توانند بیش از یک دهه بدون هیچ مشکلی کار کنند.
از آنجایی که هر بازی شامل هزاران فایل کوچک و چند کیلوبایتی است؛ برای اینکه بتوانید آن را با بالاترین سرعت ممکن اجرا کنید بهتر است از هارد SSD استفاده کنید.