چگونه دمای GPU را پایین بیاوریم؟

دمای واحد پردازش گرافیک (GPU) باید توسط کاربرانی که از کامپیوتر خود برای فعالیت‌های گرافیکی فشرده مانند بازی یا رندر استفاده می‌کنند، همیشه مورد نظارت قرار بگیرد.

گرمای بیش از حد، مشکلات عملکرد، هنگ کردن و حتی آسیب دائمی برای GPU به بار می‌آورد؛ بنابراین، نگه داشتن دمای آن در محدوده عملکرد ایمن، ضروری است.

در این مقاله، روش‌ها و تکنیک‌های مختلفی برای کاهش دمای GPU به شما معرفی خواهیم کرد تا از آسیب رسیدن به آن جلوگیری نمایید؛ پس با ما همراه باشید.

دمای مناسب کارت گرافیک لپ تاپ

محدوده دمای کارت گرافیک در حالت عادی، بسته به مدل و حجم کاری که تحت آن قرار دارد، متفاوت است. با این حال، به طور معمول، پردازنده‌های گرافیکی در دمای بین 60 تا 85 درجه سانتی‌گراد به خوبی کار خود را انجام می‌دهند.

هنگامی که دمای پردازنده گرافیکی به پایین‌تر از 60 درجه سانتیگراد می‌رسد و سردتر از حد انتظار است، احتمالا نشان از آن دارد که GPU با پتانسیل کامل خود کار نکرده و عملکرد خوبی ارائه نمی‌دهد.

از سوی دیگر، وقتی دما به بالای 85 درجه سانتیگراد می‌رسد، نشان می‌دهد که پردازنده گرافیکی تحت بار سنگین قرار گرفته یا سیستم خنک کننده، نامناسب است. این امر می‌تواند منجر به مشکلات عملکرد، خرابی یا حتی آسیب دائمی به تراشه اصلی شود.

کارت‌های گرافیک مختلف دارای محدودیت‌های حرارتی متفاوتی هستند، بنابراین باید مشخصات سازنده را بررسی نمایید تا از محدوده دمای کارکرد ایمن برای مدل GPU خاص خود، مطلع شوید.

علاوه بر این، می‌توانید از نرم‌افزارهایی مانند MSI Afterburner یا GPU-Z برای نظارت بر دمای GPU خود در زمان واقعی استفاده کنید و سرعت فن را تنظیم نمایید تا آن را در محدوده دمایی مطمئن نگه دارد.

چه عواملی در دمای GPU نقش دارند؟

عوامل مختلفی در دمای GPU نقش دارند؛ در ادامه به برخی از عوامل اصلی اشاره می‌کنیم.

حجم کار

حجم کار GPU، یکی از عواملی است که بیشترین تاثیر را بر دمای آن دارد. هنگامی که GPU دارای حجم کاری سنگین مانند بازی، رندر یا استخراج است، گرمای بیشتری تولید می‌کند و باعث افزایش دما می‌گردد.

سیستم خنک کننده

سیستم خنک کننده در کامپیوتر شما نیز نقش مهمی در حفظ دمای GPU ایفا می‌کند. اگر سیستم خنک کننده مناسب نباشد یا به خوبی عمل نکند، دما می‌تواند به سرعت افزایش یابد که منجر به مشکلات عملکرد و آسیب بالقوه به GPU می‌شود.

دمای محیط

دمای اتاق یا محیطی که کامپیوتر در آن قرار دارد نیز می‌تواند بر دمای GPU تأثیر بگذارد. اگر اتاق، بیش از حد گرم باشد، سیستم خنک کننده نمی‌تواند کار خود را به خوبی انجام دهد و دمای GPU افزایش می‌یابد.

اورکلاک کردن

اورکلاک کردن نیز می‌تواند دمای GPU را افزایش دهد؛ زیرا سرعت کلاکِ بالاتر، نیاز به انرژی بیشتری دارد و در نتیجه گرمای بیشتری تولید می‌کند.

گرد و غبار

گرد و غبار و زباله‌های انباشته شده در داخل کامپیوتر شما نیز می‌تواند جریان هوا را مسدود کرده و دفع گرما برای سیستم خنک کننده را دشوارتر کند. این امر می‌تواند باعث افزایش دمای GPU شده و به طور بالقوه منجر به مشکلات عملکرد و آسیب به سخت افزار گردد.

حتما این عوامل را هنگام نظارت بر دمای GPU در نظر داشته باشید تا مطمئن شوید که در محدوده عملکرد ایمن باقی می‌ماند.

آیا دمای بالا به پردازنده گرافیکی آسیب می‌رساند؟

دمای بالا می‌تواند به مرور زمان به GPU آسیب برساند. هنگامی که GPU برای مدت طولانی در دمای بالا کار می‌کند، این حرارت به قطعات آسیب زده و باعث کاهش طول عمر آن‌ها می‌شود.

گرمای بیش از حد تولید شده توسط GPU همچنین می‌تواند باعث خشک شدن خمیر حرارتی، ذوب شدن یا تاب برداشتن لحیم کاری و از کار افتادن خازن‌ها شود.

علاوه‌بر‌این، دمای بالا باعث می‌شود GPU عملکرد خود را کاهش دهد تا از گرم شدن بیش از حد، جلوگیری نماید؛ این امر منجر به کاهش نرخ فریم و سایر مشکلات می‌شود.

بنابراین، حفظ دمای GPU در محدوده عملکرد ایمن، برای اطمینان از طول عمر و عملکرد آن ضروری است.

چگونه دمای کارت گرافیک را بفهمیم؟

روش های مختلفی برای نظارت بر دمای GPU وجود دارد که در ادامه، آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

استفاده از ابزارهای مانیتورینگ داخلی

اکثر پردازنده‌های گرافیکی مدرن دارای ابزارهای نظارتی داخلی هستند که به کاربران اجازه می‌دهند دمای GPU خود را کنترل نمایند.

این ابزارهای نظارتی از طریق کنترل پنل کارت گرافیک مانند کنترل پنل NVIDIA یا نرم‌افزار AMD Radeon قابل دسترسی هستند. این ابزارها معمولا دمای پردازنده گرافیکی، سرعت فن، سرعت کلاک و سایر اطلاعات مرتبط را نمایش می‌دهند.

نرم افزار شخص ثالث

نرم افزارهای دمای کارت گرافیک در دسترس هستند که می‌توانند دمای GPU را کنترل کنند، مانند MSI Afterburner، HWMonitor، GPU-Z و SpeedFan.

استفاده از این برنامه‌ها رایگان است و ویژگی‌های نظارتی پیشرفته‌تری را نسبت به ابزارهای داخلی ارائه می‌دهد. آن‌ها همچنین به کاربران اجازه می‌دهند سرعت فن و تنظیمات اورکلاک را برای بهبود عملکرد و کاهش دما سفارشی کنند.

ابزارهای نظارت بر سیستم

ابزارهای نظارت بر سیستم، مانند HWiNFO و AIDA64، می‌توانند دمای GPU را همراه با سایر اجزای سیستم مانند CPU، RAM و مادربرد کنترل نمایند. این ابزارها اطلاعات دقیقی در مورد عملکرد سیستم ارائه می‌دهند و به کاربران اجازه می‌دهند دمای تمام اجزا را در زمان واقعی ردیابی کنند.

روی صفحه نمایش

برخی از ابزارهای نظارت بر GPU به کاربران امکان می‌دهند که دمای کارت گرافیک هنگام بازی یا سایر کارهای گرافیکی فشرده را روی صفحه نمایش ببینند. این ویژگی برای نظارت بر دمای GPU در طول بازی و اطمینان از ماندن آن در محدوده عملکرد ایمن بسیار کاربردی است.

6 راهکار موثر برای کاهش دمای GPU

دمای GPU را می‌توان با چندین روش کاهش داد. در ادامه چند روش موثر برای کاهش دمای GPU را معرفی می‌کنیم.

1. تنظیم سرعت فن

یکی از موثرترین راه‌ها برای کاهش دمای GPU، تنظیم سرعت فن است. فن بخشی جدایی ناپذیر از سیستم خنک کننده GPU محسوب می‌‌شود، زیرا به دفع گرما از کارت گرافیک کمک می‌کند.

به طور پیش فرض، سرعت فن به صورت خودکار تنظیم شده، به این معنی که با توجه به دمای GPU تنظیم می‌گردد. با این حال، امکان تنظیم دستی سرعت فن برای کنترل دما وجود دارد.

افزایش سرعت فن، دمای GPU را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. این کار را می‌توان با استفاده از نرم افزارهای شخص ثالث مانند MSI Afterburner یا EVGA Precision X1 انجام داد.

همچنین توصیه می‌شود علاوه‌بر تنظیم سرعت فن، پره‌های فن و هیت سینک را نیز به طور مرتب تمیز کنید تا عبور جریان هوا، به صورت موثر صورت بگیرد.

2. بهبود جریان هوای کیس

جریان هوای کیس عامل مهم دیگری است که بر دمای GPU تأثیر می‌گذارد. یک کیس با تهویه و جریان هوای مناسب دمای GPU را با ورود هوای خنک و خروج هوای گرم به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

از طرف دیگر، یک کیس با تهویه ضعیف هوای گرم را به دام می‌اندازد و منجر به افزایش دمای GPU می‌شود.

می‌توانید با افزودن فن‌های اضافی، جابجایی فن‌های موجود، یا ارتقاء به کیس بزرگتر با تهویه بهتر جریان هوای کیس را بهبود ببخشید. همچنین اطمینان حاصل کنید که کابل‌ها و سایر اجزا مانع جریان هوا در داخل کیس نمی‌شوند.

3. از خمیر حرارتی استفاده کنید

خمیر حرارتی یک ماده رسانای گرما است که به انتقال گرما از GPU به هیت سینک کمک می‌کند. با گذشت زمان، خمیر حرارتی خشک می‌شود یا اثر آن کاهش می‌یابد، در نتیجه دمای GPU بالا می‌رود.

بنابراین توصیه می‌شود خمیر حرارتی را هر چند سال یکبار یا زمانی که دمای پردازنده گرافیکی شروع به افزایش می‌کند، تعویض کنید.

استفاده از خمیر حرارتی کمی دشوار است، اما آموزش‌ها و راهنماهای زیادی به صورت آنلاین موجود هستند که به شما کمک می‌کنند. به طور کلی، این فرآیند شامل حذف خمیر حرارتی قدیمی، تمیز کردن پردازنده گرافیکی و هیت سینک، استفاده از مقدار کمی خمیر حرارتی جدید و اتصال مجدد هیت سینک می‌شود.

4. پردازنده گرافیکی را آندرکلاک کنید

اورکلاک کردن GPU یک راه محبوب برای افزایش عملکرد آن است، اما می‌تواند دمای آن را نیز افزایش دهد؛ از طرف دیگر، آندرکلاک پردازنده گرافیکی با کاهش مصرف انرژی و سرعت کلاک، دمای آن را کاهش می‌دهد.

آندرکلاک را می‌توان با استفاده از نرم افزارهای شخص ثالث مانند MSI Afterburner یا EVGA Precision X1 انجام داد. با این حال، لازم است هنگام آندرکلاک، مراقب باشید؛ زیرا تنظیم سرعت ساعت پایین، ممکن است مشکلاتی در عملکرد به بار آورد.

5. حد توان را افزایش دهید

افزایش محدودیت توان می‌تواند به بهبود عملکرد GPU کمک کند، اما همچنین می‌تواند دمای آن را افزایش دهد. با این حال، افزایش محدودیت توان می‌تواند یک راه موثر برای کاهش دمای GPU در ترکیب با روش‌های دیگر باشد.

می‌توانید با استفاده از نرم‌افزارهای شخص ثالث مانند MSI Afterburner یا EVGA Precision X1 محدودیت انرژی را افزایش دهید. اما در هنگام افزایش محدودیت توان، مراقب باشید؛ زیرا تنظیم بیش از حد آن ممکن است باعث مشکلات پایداری شود و به طور بالقوه به GPU آسیب برساند.

6. گرد و غبار را پاک کنید

گرد و غبار روی هیت سینک و فن GPU هوا را کاهش می‌دهد و باعث افزایش دمای GPU می‌شود. بنابراین، توصیه می‌شود GPU را به طور مرتب تمیز کرده تا گرد و غبار و سایر مواد زائد از بین برود.

تمیز کردن GPU را می‌توان با استفاده از هوای فشرده یا یک برس نرم برای حذف گرد و غبار از هیت سینک و فن انجام داد. مطمئن شوید که پره‌های فن در حین تمیز کردن، آسیب نمی‌بیند.

کلام آخر

کاهش دمای GPU برای حفظ عملکرد، پایداری و طول عمر آن بسیار مهم است. تنظیم سرعت فن، بهبود جریان هوای کیس، استفاده از خمیر حرارتی، آندرکلاک کردن پردازنده گرافیکی، افزایش محدودیت توان حذف گرد و غبار، استفاده از خنک کننده آب، محدود کردن فرآیندهای پس زمینه، کاهش دمای محیط و استفاده از GPU-Z همگی از راه‌های موثر برای کاهش دمای GPU هستند.

با این حال، ضروری است هنگام استفاده از این روش‌ها مراقب باشید و دمای GPU را به طور منظم کنترل کنید تا مطمئن شوید که در محدوده عملکرد ایمن قرار می‌گیرد.