گاهی برای پیدا کردن گوشی یا حتی صاحب آن، در شرایطی خاص، از سیستم ردیابی گوشی موبایل (Mobile tracking) استفاده می‌کنند. این فناوری مکان یک تلفن همراه را اعم از ثابت یا متحرک شناسایی می‌کند. در این مقاله در مورد این امکان و نکات مهم ردیابی گوشی صحبت خواهیم کرد.
سیستم ردیابی تلفن همراه چیست؟
به فناوری‌ای که موقعیت یک تلفن همراه را تعیین و ردیابی می‌کند؛ ردیابی تلفن همراه می‌گویند. گوشی شما از طریق سیگنالی که برای برقراری ارتباط با دکل‌های آنتن مجاور ساطع می‌کند؛ مکان‌یابی می‌شود. سپس قدرت سیگنال، مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ تا مشخص شود که تلفن چقدر به دکل‌های آنتن و در نتیجه به یک مکان خاص نزدیک است.
بنابراین قدرت سیگنال ساطع شده از برج‌های آنتن، عنصر اصلی‌ای است که برای تعیین مکان تلفن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. قدرت سیگنال می‌تواند با حرکت تلفن همراه، تغییر کند. هنگامی‌که یک دکل آنتن، با قوی‌ترین سیگنال شناسایی شود؛ موقعیت تلفن همراه قابل تشخیص خواهد بود.
یک سیگنال قوی نشان‌دهنده این امر است که گوشی همراه، به دکل آنتن بسیار نزدیک است. با استفاده از فناوری‌های مدرن، در مدل‌های جدیدتر، حتی اگر تلفن همراه در حال برقراری تماس تلفنی نباشد نیز قابل ردیابی خواهد بود.
اطلاعات دقیق‌تر در مورد مکان گوشی همراه را نیز می‌توان توسط فناوری‌های پیشرفته به‌دست آورد. برای تعیین فاصله از برج آنتن و بخش خاصی که تلفن همراه در آن قرار دارد می‌توان از تفسیر سیگنال‌های درون‌یابی (interpolating signals) نیز استفاده کرد.
همچنین گوشی هوشمندی که Wi-Fi آن فعال باشد؛ حتی اگر به شبکه وای فای، نزدیک هم نباشد به‌طور خودکار نقاط دسترسی Wi-Fi را اسکن می‌کند و قدرت سیگنال را یادداشت می‌نماید.
دلایل کلی ردیابی گوشی همراه
کاربردهای سیستم ردیابی تلفن همراه متنوع و متفاوت خواهد بود. برای مثال والدین می‌توانند از سیستم ردیابی تلفن همراه برای یافتن موقعیت فرزندان خود در هر لحظه استفاده کنند. البته باید حریم شخصی فرزند رعایت شود و این روش تنها برای حفظ امنیت کودکان مورد استفاده قرار گیرد.
یک سیستم ردیابی گوشی ممکن است برای پیدا کردن تلفن گمشده یا حتی دزدیده شده افراد استفاده شود. برای برخی مشاغل مانند رانندگان تاکسی‌های اینترنتی نیز این سیستم می‌تواند استفاده‌های زیادی داشته باشد.
دارندگان تلفن همراه می‌توانند موقعیت‌های خود را در وب سایت‌ها آپلود کنند تا دوستان، خانواده یا سایر کاربران مکان فعلی آن‌ها را مشاهده نمایند.
مزایای ردیابی موبایل
برخی از مزایای ردیابی تلفن همراه عبارتند‌از:
- موارد اضطراری: پلیس یا آتش‌نشانان ممکن است بتوانند با استفاده از اطلاعات جمع‌آوری شده از گیرنده GPS تلفن یا با تماس با ارائه‌دهنده خدمات تلفن، موقعیت دستگاه شخص مورد نظرشان را نسبت به دکل‌های تلفن اطراف تعیین کنند.
- ردیابی موقعیت مکانی: برخی از تلفن‌های همراه، برنامه‌هایی با ویژگی‌های ردیابی ارائه می‌دهند که به افراد امکان می‌دهد مکان‌های یکدیگر را ردیابی کنند. این نوع اپلیکیشن‌ها برای مکان‌یابی افراد در مکان‌های شلوغ مانند کنسرت‌ها و نمایشگاه‌ها مفید خواهد بود.
- ایمنی کودک: این نوع نرم‌افزارها با به‌روزرسانی‌های دوره‌ای، مکان فعلی تلفن را از طریق شبکه تلفن همراه به سرور مرکزی ارسال می‌کنند و برای کنترل کودکان در مسیرهایی مانند از خانه به مدرسه و… قابل استفاده خواهند بود.
- مدیریت کسب‌وکار: برای کارمندانی که تلفن‌های شرکتی صادر می‌کنند؛ داده‌های ردیابی تلفن همراه به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد تا محل سپری کردن زمان کارمندان را در حین کار ردیابی کنند. علاوه بر مکان‌ها، برخی نرم‌افزارها به شرکت‌ها اجازه می‌دهند سرعت رانندگی یک کارمند را ردیابی نماید؛ که این ویژگی برای خدمات تحویل مفید است.
چگونه گوشی خود را ردیابی کنیم؟
بسته به مدل تلفن در حال استفاده، تعدادی گزینه برای ردیابی تلفن همراه وجود دارد. امروزه تمامی مدل‌های اصلی تلفن‌های هوشمند موجود در بازار، دارای این قابلیت هستند.
ردیابی گوشی آیفون
اگر یک کاربر آیفون دارای Apple ID باشد و ردیابی موقعیت مکانی در دستگاه فعال باشد؛ می‌توان آیفون گمشده را از طریق هر مرورگر اینترنتی ردیابی کرد. برنامه «Find My iPhone» را در یکی از دستگاه‌های اپل جایگزین خود نصب کنید.
این برنامه را می‌توان از طریق اپ استور نیز نصب کرد. اپل آیدی و پسورد مرتبط با آیفون گمشده خود را وارد کنید. دکمه«Devices» را انتخاب کنید تا فهرستی از تمام دستگاه‌های متصل به Apple ID نمایش داده شود.
آیفون یا سایر دستگاه‌های اپل را که در لیست موجود نیستند انتخاب کنید. مکان آیفون گمشده در نقشه نمایش داده می‌شود. اگر آیفون خاموش شده باشد یا باتری دستگاه تمام شده باشد؛ نقشه آخرین مکان شناخته شده گوشی را نمایش می‌دهد.
ردیابی گوشی اندروید
گوشی اندروید هم دارای قابلیت ردیابی تلفن همراه با استفاده از فناوری GPS است. اگر یک تلفن اندرویدی دارای حساب Google متصل به دستگاه باشد؛ آنگاه می‌توان گوشی را با استفاده از مدیریت دستگاه اندروید ردیابی کرد.
مرورگر وب را در هر رایانه‌ای که به اینترنت متصل است؛ راه‌اندازی کنید و به حساب Google خود وارد شوید. مدیریت دستگاه Android را باز کنید. نقشه‌ای برای نمایش مکان تلفن Android باز می‌شود. به نمایشگر سمت چپ بالای صفحه نمایش نگاه کنید؛ تا بتوانید مکانی که تلفن در آن قرار دارد را به اضافه سایر اطلاعات مربوط به آن مشاهده نمایید.
ردیابی گوشی سامسونگ با SmartThings Find
برای ردیابی گوشی سامسونگ با استفاده از سرویس «SmartThings Find» ابتدا حساب سامسونگ را در دستگاه خود تنظیم کنید. در بخش «تنظیمات» دستگاهتان، موقعیت مکانی را روشن کنید. در این سیستم می‌توان با فعال کردن جستجوی آفلاین حتی زمانی‌که گوشی شما به اینترنت متصل نیست به کمک سایر دستگاه‌های گلکسی، در مورد مکان آن اطلاعاتی کسب کرد.
ردیابی گوشی ویندوزی
گوشی ویندوزی را نیز مشابه سایر ارائه‌دهندگان اصلی تلفن همراه، می‌توان در صورتی ردیابی کرد که با یک حساب مایکروسافت از طریق رابط وب، واقع در وب سایت Windows Phone مرتبط باشد. وب سایت Windows Phone را در رایانه متصل به اینترنت باز کنید و به حساب مایکروسافت خود وارد شوید. گزینه Find My Phone را در صفحه نمایش انتخاب کنید. نقشه نمایش داده شده را مشاهده کنید تا آخرین موقعیت شناخته شده تلفن ویندوز را نشان دهد.
ردیابی گوشی غیرهوشمند
برای گوشی‌های غیر هوشمند در صورتی می‌توانید عملیات ردیابی را انجام دهید که گوشی مجهز به GPS باشد.
ردیابی گوشی با اپراتورهای تلفن همراه
این نوع ردیابی معمولا در هنگام مفقود یا دزدیده شدن گوشی انجام می‌گیرد و در این حالت اولین قدم سوزاندن سیم‌کارت و اعلام سرقت گوشی است. در ادامه، ردیابی با اپراتورهای مختلف را توضیح خواهیم داد:
ردیابی با اپراتور همراه اول
برای پیگیری گوشی مفقودی دارای سیم کارت همراه اول، کد IMEI ۲۱۴۰#*۱۱۱* را شماره‌گیری نموده یا شماره 2141 را به سرشماره 111 (سامانه جامع پیامکی خدمات همراه اول) ارسال کنید. اعلام نتیجه جستجو ازطریق این سامانه حداکثر 10 روز زمان می‌برد.
ردیابی با اپراتور ایرانسل
مشترکین اپراتور ایرانسل باید کد #6101* را شماره‌گیری کنند تا بعد از 48 ساعت نتیجه جستجو به آن‌ها اعلام شود.
ردیابی با اپراتور رایتل
برای این اپراتور نیز باید از سر شماره 6101 استفاده کنید. کد IMEI را به شماره 6101 ارسال کنید تا مراحل ردیابی گوشی آغاز شود.
ردیابی گوشی با سامانه کشوری همیاب 24
این روش مخصوص ردیابی گوشی موبایل، از طریق مراجع قانونی است. شماره IMEI در سامانه کشوری همیاب 24 ثبت می‌شود و پیگیری گوشی شما به بهترین شکل انجام خواهد گرفت. این سامانه مختص استعلام و ردیابی گوشی، تبلت و لپ‌تاپ گمشده در ایران است. همیاب 24 توسط معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه حمایت می‌شود و به دلیل هماهنگی با اصناف و کلانتری‌های سراسر کشور، روشی مطمئن و ایمن خواهد بود.
نرم‌افزارهای ردیابی گوشی‌های هوشمند
یکی دیگر از گزینه‌های ردیابی تلفن همراه استفاده از یک برنامه شخص ثالث است. این برنامه‌ها پس از نصب، مشابه برنامه‌های ارائه‌دهنده خدمات اصلی نصب شده بر روی تلفن، کار می‌کنند. برخی از برنامه‌های ردیابی محبوب برای تلفن‌های همراه عبارتند‌از:
Stealth Genie
این نرم افزار را می‌توان بر روی هر گوشی اندروید، بلک‌بری یا آیفون نصب کرد و دارای قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند ضبط محیط اطراف کاربر و نظارت بر مکالمات متنی اسکایپ و اس ام اس نیز هست. کاربران باید قبل از خرید و استقرار برنامه Stealth Genie حتی بر روی تلفن کودک، از قوانین محلی حاکم بر فعالیت نظارتی آگاه باشند؛ زیرا استفاده از این برنامه‌ها در بسیاری از مناطق غیرقانونی تلقی می‌شود.
Phone Sheriff
این بسته نرم افزاری علاوه بر ارائه داده‌های مکان‌یابی، قابلیت مسدود کردن شماره تلفن‌ها، نظارت بر پیام‌های متنی و مشاهده سایر اطلاعات موجود در تلفن مورد نظر را نیز فراهم می‌کند. Phone Sheriff برای استفاده در دستگاه‌های اندروید، بلک‌بری، اپل، ویندوز و Symbian OS در دسترس است.
Google Maps
یکی از کاربردهای برنامه معروف گوگل مپ، به اشتراک گذاشتن سریع مکان شما با سایر افراد خواهد بود. کافیست با ورود به اکانت گوگل خود، انتخاب کنید که موقعیت مکانی شما برای چه‌کسی ارسال شود.
Lookout
این نرم‌افزار یک پکیج کامل امنیتی است و از طریق آن می‌توان آخرین مکانی که گوشی موبایل در آن قرار داشته است را مشاهده کرد.
Avast Antivirus
این آنتی ویروس قدرتمند، گوشی شما را به‌راحتی ردیابی خواهد کرد. قفل کردن گوشی از راه دور نیز از دیگر قابلیت‌های این نرم‌افزار است.
برنامه‌های ردیابی موبایل چگونه کار می‌کنند؟
اکثر برنامه‌های ردیابی گوشی موبایل، با دسترسی به نرم افزار موقعیت‌یابی جهانی (GPS) و ارائه اطلاعات مکان در برنامه یا نرم‌افزار کار می‌کنند. به زبان ساده، GPS یک سیستم ناوبری ماهواره‌ای ایالات متحده است که داده‌های موقعیت مکانی سه بعدی را از طریق شبکه‌ای از ماهواره‌ها در اختیار گیرنده‌ها قرار می‌دهد.
اگرچه این سیستم در ابتدا برای مقاصد نظامی استفاده می‌شد؛ اما در حال حاضر فناوری GPS برای استفاده همه مردم در دسترس است و در هر شرایط آب و هوایی، 24 ساعت شبانه روز کار می‌کند. یک سیگنال قوی نشان می‌دهد که تلفن نزدیک به برج تلفن همراه است. در برنامه‌های ردیابی GPS، مکان کاربر از طریق Wi-Fi، پیامک‌ها یا یک اتصال بی‌سیم سنتی، به یک برنامه نرم‌افزاری راه دور منتقل می‌شود.
GPS چگونه کار می‌کند؟
همه 24 ماهواره GPS دو بار در روز در مداری بسیار خاص دور سیاره می‌چرخند. در طول سفر، ماهواره اطلاعات سیگنالی را به زمین ارسال می‌کند. گیرنده GPS اطلاعات تمام ماهواره‌های موجود را دریافت و بررسی می‌کند تا موقعیت مکانی دقیق را محاسبه کند و روی نقشه یا نمودار نمایش دهد.
به منظور ارائه یک موقعیت 2 بعدی دقیق متشکل از طول و عرض جغرافیایی (و برای ردیابی حرکت)، گیرنده های GPS حداقل به سه سیگنال ماهواره GPS نیاز دارند. اگر چهار یا تعداد بیشتری ماهواره در معرض دید باشد؛ می‌توان موقعیت سه بعدی واحد دریافت‌کننده GPS (طول جغرافیایی، عرض و ارتفاع) را نیز تعیین کرد. اگر کمتر از دو ماهواره برای گیرنده قابل مشاهده باشد؛ آنگاه قادر به ارائه اطلاعات مکان‌یابی دقیقی نخواهد بود.
مناطق تحت پوشش ردیابی
سیستم ردیابی تلفن همراه زمانی که در یک منطقه شهری استفاده می‌شود دقیق‌تر خواهد بود. چراکه معمولا مناطق شهری با دکل‌های آنتن پر شده‌اند و دسترسی‌ها آسان‌تر است. مناطق روستایی یا مناطقی که تعداد ساکنان آن کمتر هستند احتمالا ایستگاه‌های پایه (base stations) کمتری داشته باشند.
همین موضوع باعث می‌شود که ردیابی تلفن همراه در این مناطق با درصد دقت پایین‌تری انجام گیرد. یک تلفن همراه معمولا در منطقه‌ای در حدود 160 فوت (حدود 50 متر) در مناطق شهری قابلیت ردیابی دارد. اما در مناطق روستایی گاهی اوقات فقط در محدوده یک مایلی استفاده می‌شود.
چه عواملی باعث کاهش دقت GPS موبایل می‌شوند؟
برخی از عواملی را که می‌توانند دقت سیگنال را کاهش دهند؛ شامل تاخیرهای یونوسفر، چند مسیری سیگنال، خطاهای ساعت گیرنده، خطاهای مداری، تعداد ماهواره‌های قابل مشاهده برای تلفن و تخریب عمدی سیگنال هستند. تاخیرهای جوی ممکن است باعث کند شدن سیگنال ماهواره GPS شود. هنگامی که سیگنال از کوه‌های بزرگ یا ساختمان‌های بلند منعکس می‌شود نیز زمان سفر سیگنال به تاخیر می‌افتد.
حریم شخصی در ردیابی گوشی موبایل
به دلیل نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی، مسایل اخلاقی و امنیتی، رضایت دارندگان تلفن همراه معمولا یک مساله اصلی برای استفاده از سیستم ردیابی است. به همین دلیل ارائه‌دهندگان این خدمات، معمولا از مشتریان خود می‌خواهند که با اطلاع از ویژگی‌های سیستم ردیابی، رضایت خود را اعلام نمایند. همچنین بهتر است به موارد زیر توجه کنید تا گوشی شما ناخواسته توسط کلاهبرداران و هکرها ردیابی نشود:
- وقتی گوشی شما دارای نرم‌افزارهای جاسوسی است؛ به علت اجرای مداوم برنامه در پس زمینه، باتری شما سریع‌تر خالی می‌شود.
- استفاده از این برنامه‌های جاسوسی باعث گرم شدن بیش از حد دستگاه تلفن همراه شما می‌شود.
- اگر برنامه‌های ناآشنا در گوشی شما وجود دارد؛ ممکن است شخصی آن را دستکاری کرده باشد و می‌تواند برنامه جاسوسی باشد.
- اگر تلفن شما فعالیت‌هایی را راه‌اندازی می‌کند که شما شروع نکرده‌اید؛ ممکن است برنامه‌ای نامطلوب در پس‌زمینه در حال اجرا باشد.
- تلفنی که به‌طور خودکار راه‌اندازی مجدد می‌شود؛ بدون دلیل روشن می‌شود یا در حین تماس یا پیام‌ها صدا ایجاد می‌کند؛ ممکن است به بدافزار آلوده شده باشد.
کلام آخر
اگر گوشی همراه شما دزدیده یا مفقود شد باید بتوانید با استفاده از سیستم‌های ردیابی، مکان دستگاه خود را به‌سرعت پیدا کنید. البته این تنها مزایای استفاده از ردیابی گوشی موبایل نیست. خوشبختانه امروزه راه‌های مختلفی برای پیگیری و جستجوی گوشی موبایل وجود دارد. در این مقاله به جزئیات مختلف سیستم‌ها و روش‌های ردیابی گوشی پرداختیم. شما باید با توجه به مسایل امنیتی، مطمئن‌ترین راه ممکن برای انجام این نوع ردیابی را انتخاب نمایید.