چت جی پی تی (ChatGPT) چیست؟ (کاربردها،مزایا و معایب)

مدتی است که جهان ارتباطات و اطلاعات، تحت تأثیر یک پردازنده جذاب و خارق‌العاده قرار گرفته که چت جی پی تی (ChatGPT) نام دارد. این فناوری از زمان تأسیس خود تا به امروز محبوبیت فوق‌العاده‌ای پیدا کرده است و کاربران بسیار پرشماری در سراسر دنیا دارد.

شاید برایتان سوال پیش آمده که فناوری چت جی پی تی چیست و چگونه کار می‌کند؟ از طرفی این فناوری چه مزیت‌هایی دارد، به چه دلیل توانسته محبوبیت زیادی به دست آورد و چگونه باید به آن دسترسی پیدا کرد؟ در مقاله پیش رو قصد داریم تا به تمامی این سوالات پاسخ دهیم؛ با ما همراه باشید.

ChatGPT چیست؟

چت جی پی تی (ChatGPT) نوعی پردازنده زبان هوش مصنوعی است که در دسامبر ۲۰۲۲ برای استفاده عمومی راه‌اندازی شد و طی مدت زمان اندکی توانست محبوبیت زیادی به دست آورد. برای درک بهتر محبوبیت این پردازنده باید بدانید که ChatGPT در مدت زمان بسیار کمتری نسبت به پلتفرم‌های قدرتمندی مثل اینستاگرام و تیک تاک چندین میلیون کاربر از سراسر جهان به دست آورد. قبل از آشنایی دقیق‌تر با ماهیت اصلی چت جی پی تی ، لازم است تا اطلاعات مختصری در خصوص تاریخچه این فناوری جذاب ارائه کنیم.

در سال ۲۰۱۵، ایلان ماسک، سام آلتمن، گِرِگ براکمن، ایلیا سوتسکور و وویچ زارمبا سازمان تحقیقاتی هوش مصنوعی OpenAI را تأسیس کردند و ChatGPT توسط این شرکت در سال ۲۰۱۸ معرفی شد. نسخه اولیه عرضه شده در دسترس عموم براساس معماری GPT-3 بود که با گذشت زمان، معماری‌های GPT-3.5 و GPT-4 نیز عرضه شدند. البته فناوری GPT-4 به طور رایگان در اختیار عموم قرار ندارد.

هوش مصنوعی ChatGPT با مقادیر بی‌پایانی از داده‌های متنی برنامه‌ریزی ‌شده است تا زمینه ارتباط و نحوه ایجاد پاسخ‌های انسانی به سؤالات را درک کند. در حقیقت ChatGPT قادر است تا هر سوال در هر زمینه علمی و تخصصی را پاسخ دهد و هیچ سوالی را بدون پاسخ نگذارد.

می‌توان گفت هوش مصنوعی ChatGPT به نوعی یک منبع دانش محسوب می‌شود که توانایی آن در برقراری ارتباط با انسان، موضوعی است که این فناوری را از سایرین متمایز می‌کند. در حقیقت برقراری ارتباط با فناوری هوش مصنوعی ChatGPT، اصلا کار دشواری نیست و رابط کاربری راحت و آسان یکی از مهم‌ترین مزیت‌های این فناوری جذاب به شمار می‌رود. کافی است سوال خود را بپرسید تا ChatGPT جواب مناسب را برای شما تولید کند.

توجه داشته باشید که کارایی چت جی پی تی صرفا محدود به سوال و جواب ساده و علمی نیست. از این فناوری می‌توان برای خلاصه‌نویسی، تغییر یک متن، ترجمه انگلیسی، حتی دریافت دستور آشپزی و یادگیری برخی‌ مهارت‌ها مثل زبان انگلیسی استفاده کرد.

چت جی پی تی چگونه کار می‌کند؟

از دیدگاه تخصصی، ChatGPT یک شبکه عصبی مبتنی بر ترانسفورمر است که پاسخ‌ها و داده‌ها را با الگوهای نوشتاری انسان ارائه می‌دهد. ترانسفورمر نوعی پردازش داده است که بر روی دنباله‌ای از عناصر مانند کلمات در یک جمله یا کاراکترهای یک کلمه انجام می‌شود.

ترانسفورمرها مدل‌های یادگیری ماشینی یا ماشین لرنینگ (Machine learning) هستند که به طور خاص برای پردازش توالی عناصر با استفاده از تبدیل طراحی شده‌اند. معماری ترانسفورمرها بر اساس استفاده از توجه است؛ تکنیکی که به مدل اجازه می‌دهد در زمان پردازش دنباله به بخش‌های مختلف توالی ورودی در زمان‌های مختلف توجه کند. این تکنیک به ترانسفورمرها اجازه می‌دهد تا اطلاعات را به طور مؤثرتری پردازش کنند و وظایف پردازش زبان طبیعی را با دقت بیشتری انجام دهند.

برای مثال و به زبان ساده، در یک مدل ترجمه ماشینی، «مکانیزم توجه» به ترانسفورمر اجازه می‌دهد، با توجه به تمام کلمات درون یک جمله، کلمه‌ای مانند «آن» را با جنسیت درست در زبان‌هایی مثل فرانسوی یا اسپانیایی انطباق داده و ترجمه کند.

GPT مخفف عبارت «Generative Pre-Training Transformer» است و یک مدل زبان مولد بر اساس معماری ترانسفورمر به شمار می‌رود. GPTها قادر به پردازش حجم زیادی از متن و یادگیری انجام وظایف پردازش زبان طبیعی بسیار مؤثر هستند. مدل GPT-3 (تا زمان نوشته شدن این مقاله) در حدود ۱۷۵ میلیارد پارامتر دارد که  آن را به بزرگ‌ترین مدل زبانی تبدیل می‌کند. پارامتر یک مقدار عددی است که نحوه پردازش داده‌ها توسط شبکه عصبی را تعیین می‌کند. هر چه یک مدل پارامترهای بیشتری داشته باشد، زبان پیچیده‌تر و متنوع‌تری ایجاد می‌کند.

به منظور کار کردن و فعال شدن مدل زبانی GPT، لازم است تا این مدل روی مقدار زیادی متن و داده تطبیق یابد و به نوعی آموزش داده شود. به عنوان مثال، مدل GPT-3 بر روی مجموعه متنی آموزش داده شد که شامل بیش از ۸ میلیون سند و بیش از ۱۰ میلیارد کلمه بود.

هنگامی‌که مدل به خوبی آموزش داده شد،  GPT برای انجام طیف وسیعی از وظایف فابل استفاده است. همان‌طور که قبلا هم بیان شد از زمان راه‌اندازی ChatGPT تا به امروز، تاکنون مدل‌های GPT3.5 ،GPT-3 و GPT-4 عرضه شده است و انتظار می‌رود در سال‌های آینده مدل‌های بیشتری نیز عرضه شود و چت جی پی تی کامل‌تر و بهتر گردد.

چگونه از چت جی پی تی استفاده کنیم؟

قبل از استفاده از ChatGPT، باید در سایت OpenAI که موسس چت جی پی تی محسوب می‌شود، یک اکانت یا حساب کاربری بسازید. توجه داشته باشید که برای استفاده از ChatGPT و ثبت نام در سایت OpenAI بایستی حتما از یک نرم‌افزار تغییر آی پی قوی استفاده کنید زیرا بهره‌گیری از فناوری مذکور با آی پی ایران امکان‌پذیر نیست. مراحل ساخت اکانت در OpenAI بدین شرح است:

• ابتدا وارد محیط سایت OpenAI شوید.
• در گوشه بالا سمت راست گزینه Try ChatGPT را انتخاب نمایید.
• در صفحه باز شده باید گزینه «Sign up» را بزنید.  گزینه «Log in» برای حالتی است که از قبل اکانت ساخته‌اید و می‌خواهید وارد اکانتتان شوید.
• در قسمت بعد باید ایمیل خود را وارد کنید.
• اگر در گوگل، اکانت Gmail دارید می‌توانید بر روی گزینه «Continue with google» کلیک کنید.
• گزینه‌ «Continue with Microsoft account» برای حالتی است که شما اکانت مایکروسافت یا Outlook داشته باشید.
• گزینه «Continue with Apple» نیز برای دارندگان اکانت در اپل مناسب است.
• در قسمت بعد باید Password خود را وارد نمایید.
• در ادامه برای شما یک ایمیل تایید یا Verify ارسال خواهد شد که باید آن را تایید کنید.

قبلا لازم بود تا از یک شماره مجازی یک بار مصرف (برای کاربران ایرانی به دلیل تحریم) استفاده کنید که کد تأیید برایتان ارسال شود. این شماره مجازی معمولا قیمت بالایی ندارد و با یک جستجو ساده می‌توانید سایت‌های عرضه کننده آن را پیدا کنید. بعد از وارد کردن کد تأیید ارسالی به شماره مجازی، می‌توانید از اکانت چت جی پی تی خود استفاده نمایید.

در حال حاضر ثبت نام چت جی پی تی خیلی ساده‌تر از قبل شده و نیازی به شماره مجازی هم ندارد و فقط با ایمیل امکان‌پذیر است. در این حالت بعد از اینکه ایمیلتان را تایید کردید، باید مراحل زیر را طی کنید.

• به صفحه‌ای مطابق تصویر بعد، منتقل می‌شوید که باید نام کامل، نام سازمانی و تاریخ تولد خود را وارد نمایید و گزینه agree را بزنید.
• در این مرحله دو گزینه ChatGPT و API پیش روی شما خواهد بود که باید گزینه ChatGPT را انتخاب کنید.
• در نهایت وارد صفحه اصلی چت جی پی تی می‌شوید و می‌توانید در آنجا سوالات خود را مطرح نمایید.

کار کردن با چت جی پی تی بسیار ساده است. فقط باید سوال خود را تایپ کنید و منتظر جواب باشید.

توجه داشته باشید که نحوه پرسیدن سوال از چت جی پی تی اهمیت زیادی دارد. سعی کنید جزییات را در سوال خود وارد کنید تا بهترین جواب، برایتان ارسال شود.

لازم به تکرار است که کاربرد چت جی پی تی صرفا محدود به پرسش و پاسخ نیست. در حقیقت شما می‌توانید از این هوش مصنوعی برای یادگیری زبان، خلاصه کردن گزارش‌ها و انجام بسیاری دیگر از کارها استفاده کنید. در قسمت کاربردها، این موارد به طور دقیق‌تری مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

کاربردهای ChatGPT چیست؟

بعد از پاسخ به سوال «ChatGPT چیست و چگونه کار می‌کند»، زمان آن رسیده تا در خصوص یکی از مهم‌ترین موضوعات این مقاله یعنی کاربردهای چت جی پی تی صحبت کنیم. کاربردهای این فناوری هوش مصنوعی، بسیار گسترده است و به همین دلیل با وجود گذشت زمان اندکی از راه‌اندازی‌اش، توانسته جایگاه ویژه‌ای در برخی شغل‌ها مثل برنامه‌نویسی، تحقیق و توسعه، ترید و غیره پیدا کند. برخی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای ChatGPT عبارتند از:

پرسش و پاسخ

مهم‌ترین و شاید محبوب‌ترین کاربرد چت جی پی تی، پرسش و پاسخ است. مطابق تصویر زیر شما می‌توانید سوال خود را از چت جی پی تی بپرسید و منتظر دریافت پاسخ باشید. به عنوان مثال ما از چت جی پی تی در خصوص فاکتورهای موثر بر سرعت یک اتومبیل سوال کرده‌ایم. توجه داشته باشید که ترجیحا باید سوال را به انگلیسی بپرسید تا جواب دقیق‌تری برایتان ارسال شود.

سوال مطرح شده مطابق تصویر بدین صورت است:

«Which factors affect the speed of the car»

جواب دریافتی شامل عوامل مختلفی مثل وزن، ایرودینامیک، اندازه و نوع لاستیک، قدرت موتور، دیگر موارد و توضیحات آن‌ها است.

خلاصه کردن یک متن

فرض کنید شما یک متن طولانی دارید که باید آن را خلاصه کنید؛ اما به اصول خلاصه نویسی آشنا نیستید. این موضوع در زمان نگارش مقاله‌های انگلیسی، اهمیت بسیار زیادی دارد. با استفاده از چت جی پی تی مطابق تصویر بعدی، می‌توانید یک متن را خلاصه کنید. در این حالت از عبارت «Summarize this passage» مطابق تصویر زیر استفاده کرده و سپس متنی که می‌خواهید خلاصه کنید را در ” ” قرار دهید.

خلاصه دریافتی از کیفیت بالایی برخوردار خواهد بود.

توجه داشته باشید که خلاصه‌نویسی فارسی با چت جی پی تی، امکان‌پذیر است اما شاید کیفیت خیلی بالایی نداشته باشد. به عبارتی حتما باید اصلاحات روی آن انجام شود.

تغییر دادن یک متن با معنای مشابه

تغییر دادن یک متن یا اصطلاحا Paraphrase یکی از جذاب‌ترین کاربردهای ChatGPT است. شما می‌توانید یک متن را برای چت جی پی تی بارگذاری کنید و از او بخواهید تا متن را پارافرایز کند. در این حالت چت جی پی تی متن را با کلماتی دیگر و مفهوم یکسان خواهد نوشت. این کاربرد در گزارش نویسی و انجام تحقیقات می‌تواند بسیار موثر باشد. بدین منظور مطابق تصویر زیر عبارت Paraphrase this passage را تایپ کرده و سپس متن را در ” ” قرار دهید.

کمک به یادگیری زبان

فرض کنید در حال تمرین برای یادگیری زبان جهت شرکت در آزمون IELTS هستید. یکی از سخت‌ترین موارد امتحان  IELTS، مهارت نوشتاری یا Writing است. شما می‌توانید متن خود را در چت جی پی تی بارگذاری کنید و از او بخواهید تا آن را از لحاظ تکنیکی بررسی کند و حتی به آن نمره دهد. در این حالت تایپ سوال مناسب اهمیت بالایی دارد.

دریافت کد برنامه‌نویسی

در چت جی پی تی می‌توان کدهای برنامه‌نویسی را از زبان‌های مختلف دریافت کرد. به طور مثال مطابق تصویر زیر می‌توانید از ChatGPT بخواهید که کد ساخت یک ماشین حساب به زبان سی شارپ را برایتان ارسال کند.

با زدن گزینه Copy code می‌توانید آن را در محیط مدنظر آزمایش کنید و از صحت آن اطمینان یابید. این موضوع می‌تواند تأثیر خیلی خوبی در یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی و تقویت آن‌ها داشته باشد.

تولید محتوا

چت جی پی تی برای تولید محتوا یک دستیار بسیار عالی است. یه لطف مدل زبان خودبازگشت GPT-3 و GPT-3.5 ربات چت می‌تواند متنی تولید کند که به سختی از مطالب نوشته شده توسط انسان قابل تشخیص باشد. البته توصیه معمولا بر این است که از چت جی پی تی برای کمک در تولید محتوا استفاده نمایید و به طوری که خود آن به صورت مستقیم تولید محتوا را برعهده نگیرد.

دریافت سوال

از چت جی پی تی می‌توان برای دریافت سوال در یک حوزه خاص استفاده کرد. به طور مثال اگر شما در حوزه ترمودینامیک تدریس می‌کنید، می‌توانید از چت جی پی تی بخواهید که چند سوال در حوزه ترمودینامیک با سختی متوسط تولید کند تا از آن برای پرسش از دانش‌آموزان یا حتی دانشجویان استفاده نمایید.

سوال‌های دریافتی از کیفیت مناسبی برخوردار خواهند بود.

محدودیت‌ های چت جی پی تی

با وجود جذابیت‌ها و کاربردهای فوق‌العاده چت جی پی تی، این فناوری دارای محدودیت‌هایی است که مهم‌ترین آن‌ها بدین شرح هستند:

اندازه پایگاه داده

پایگاه داده چت جی پی تی بسیار عظیم است اما باز هم محدودیت‌هایی در آن وجود دارد که باعث می‌شود جواب‌هایی خارج از چارچوب و نامناسب ارائه دهد. البته این موضوع، با گذشت زمان بهبود خواهد یافت.

عدم ارائه منبع

شاید مهم‌ترین محدودیت ChatGPT، ارائه ندادن منبع مطالبی است که تولید می‌کند. این موضوع زمانی که از این هوش مصنوعی برای نوشتن گزارش استفاده می‌کنید و نیاز به منابع دقیق دارید، اهمیت بالایی دارد. در این حالتی اگر از چت جی پی تی منبع بخواهید، برای شما منابع کاملا اشتباه خواهد فرستاد. رقیب چت جی پی تی یعنی هوش مصنوعی بینگ اما به خوبی راجع به این موضوع عمل می‌کند و منابع دقیق را به درستی ارائه می‌دهد.

اخیرا یک راه‌حل مناسب برای این موضوع ارائه شده که آن هم استفاده از افزونه یا Extension کروم با نام WebchatGPT است. این افزونه به چت جی پی تی وصل می‌شود و می‌تواند در ارائه منابع صحیح کمک کند.

به طور مثال بعد از یک پرسش و پاسخ با چت جی پی تی منابع پرسش مطابق تصویر بعدی در دسترس قرار گرفته‌اند که همگی صحیح هستند.

امکان دریافت پاسخ اشتباه

کاربران در زمان کار با چت جی پی تی بارها مشاهده کرده‌اند که پاسخ ارسالی اشتباه است. البته خود چت جی پی تی در انتهای پاسخ همواره از کاربران می‌خواهد که تنها به این جواب اتکا نکنند و منابع صحیح‌تر و دقیق‌تر را بررسی نمایند. از طرفی جواب‌های چت جی پی تی نسخه GPT-3 و GPT-3.5 به دلیل عدم اتصال این فناوری هوش مصنوعی به اینترنت، به ترتیب محدود به سپتامبر ۲۰۲۱ یا شهریور ۱۴۰۰ و ژانویه ۲۰۲۲ یا دی ۱۴۰۱ هستند. به عبارتی دیگر موارد بعد از این زمان در جواب‌های ChatGPT لحاظ نمی‌گردد.

امکان دریافت پاسخ جانب‌دارانه

با اینکه چت جی پی تی، پایگاه داده بسیار گسترده‌ای دارد اما گاهی اوقات ممکن است پاسخ آن نوعی جانب‌دارانه باشد که نباید از این موضوع غافل شد.

تفاوت اکانت عادی و اکانت پرمیوم ChatGPT

نسخه GPT-3.5 به طور رایگان در اختیار کاربران است اما نسخه GPT-4 یک نسخه پرمیوم محسوب می‌شود که کاربران باید برای استفاده از آن، اشتراک تهیه کنند. در مدل GPT-4 چندین پلاگین یا افزونه به چت جی پی تی اضافه شده که شما را در دریافت پاسخ بهتر کمک خواهد کرد.

از طرفی به طور کلی پاسخ‌های GPT-4 نسبت به GPT-3.5 کامل‌تر و دقیق‌تر هستند و همین موضوع می‌تواند یک دلیل برای تهیه اکانت GPT-4 باشد. مطابق تصویر با کلیک کردن بر روی عبارت ChatGPT 3.5 در گوشه بالا سمت چپ می‌توان نوع GPT-4 را مشاهده کرد.

سایر تفاوت‌های اکانت عادی و پرمیوم ChatGPT عبارتند از:

• امکان درک ویدئو و تصاویر در GPT-4
• قدرت پردازش بسیار بالا در GPT-4
• وجود ظرافت، دقت و خلاقیت بیشتر در GPT-4
• استفاده از اطلاعات به روز (اطلاعات GPT-4 تا آوریل ۲۰۲۳ به روز شده است)
• دسترسی به اینترنت

مزایای چت جی پی تی

مهم‌ترین مزیت‌های فناوری هوش مصنوعی ChatGPT عبارتند از:

کمک به یادگیری

شما می‌توانید علوم مختلف را با استفاده از چت جی پی تی و طرح سوال‌های مختلف یاد بگیرید.

جمع آوری اطلاعات اولیه در خصوص مسائل مختلف

اگر در کار خود به اصطلاح یا عبارت خاصی برخورد کردید می‌توانید به جای جستجو در گوگل و بررسی لینک‌های مختلف، از چت جی پی تی برای دریافت پاسخ کمک بگیرید.

دقت بسیار بالا در ارائه پاسخ

طراحی هوش مصنوعی چت جی پی تی به گونه‌ای بوده که می‌تواند پاسخ‌های دقیق و با کیفیتی را در زمان بسیار کوتاهی تولید کند که هیچ‌گونه مشکل نگارشی نیز در آن‌ها وجود نداشته باشد.

صرفه‌جویی در زمان

با استفاده از چت جی پی تی می‌توانید پروژه‌های خود در حوزه تحقیق و توسعه را با سرعت بالاتری پیش ببرید. این دستیار مجازی می‌تواند سخت‌ترین و پیچیده‌ترین وظایف را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با دقت بسیار عالی انجام دهد.

انعطاف‌پذیری فوق‌العاده

چت جی پی تی به نوعی یک دایره المعارف از تمام علوم و کاربردها است که در خصوص تقریباً همه چیز اطلاعات دارد و می‌تواند استفاده شود.

استفاده برای ترجمه

ترجمه‌های چت جی پی تی از کیفیت بالایی برخوردار هستند و غالبا مفهوم لازم را انتقال می‌دهند.

امکان خلاصه‌سازی و پارافرایز کردن

چت جی پی تی می‌تواند وظایف پیچیده و دشوار زبانی مثل خلاصه‌نویسی و تغییر متن یا پارافرایز کردن را با بهترین دقت ممکن انجام دهد.

معایب چت جی پی تی

با وجود تمام مزیت‌های مذکور، ChatGPT معایبی نیز دارد که نباید از آن‌ها غافل گردید. این معایب عبارتند از:

به خطر انداختن برخی مشاغل

یکی از نگرانی‌های بسیاری از متخصصین از پیشرفت هوش مصنوعی و فناوری‌های آن مثل ChatGPT، به خطر افتادن مشاغل مختلف است. پیشرفت ChatGPT شاید شغل محققین، متخصصین سئو، مترجمین و فعالان حوزه سایت و محتوا را تهدید کند. البته افراد صاحب این مشاغل با کمی درایت می‌توانند از ChatGPT برای پیشرفت و ارتقای شغل خود استفاده نمایند.

محدودیت در خلاقیت

چت جی پی تی می‌تواند مشابه انسان، متن‌ها و پاسخ‌هایی را تولید کند اما طبیعتاً به اندازه انسان خلاقیت ندارد و این موضوع در بسیاری از پاسخ‌های آن مشهود خواهد بود. به عبارتی دیگر، عموماً پاسخ‌های چت جی پی تی می‌تواند قابل پیش بینی باشد.

امکان ارائه اطلاعات غلط

چت جی پی تی را به هیچ عنوان نمی‌توان یک مرجع کاملاً صحیح قلمداد کرد زیرا ممکن است جواب ارائه شده توسط آن اشتباه باشد.

وابستگی بیش از حد به داده

مدل‌ GPT-4 نسبت به مدل‌های GPT-3.5 و GPT-3 روی داده‌های بیشتر و با کیفیت‌تری آموزش دیده است و به همین دلیل پاسخ‌های بهتری نیز ارائه می‌دهد. اما بیشتر کاربران از مدل GPT-3.5 که رایگان است استفاده می‌کنند که امکان ارائه پاسخ غلط ناشی از اطلاعات غلط در آن بسیار زیاد است.

کلام آخر

در این مقاله تلاش بر این بود تا به پرسش «چت جی پی تی چیست» پاسخ داده شود و اطلاعات کاملی در خصوص ویژگی‌ها، کاربردها، نحوه استفاده و مزایا و معایب این فناوری به شما عزیزان عرضه گردد. در پایان از شما عزیزان خواهشمندیم تا تجربیات خود در خصوص استفاده از ChatGPT را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول