بررسی مهم ترین تفاوت نسل های CPU به صورت کامل

اکثر افراد هنگام خرید یک کامپیوتر یا لپ تاپ جدید مشخصات آن را چک کرده و با پردازنده یا CPU مواجه شده‌اند. اما شاید این سوال برای شما پیش آمده باشد که CPU چیست و تفاوت نسل های CPU در چیست؟

به بیان ساده می‌توان گفت که CPU مغز سیستم‌های کامپیوتری است. این قطعه مهم ترین پردازنده کامپیوتر است که دستورات را دریافت کرده و پس از رمزگشایی، آن‌ها را در خروجی ارسال می‌کند.

اما تمام پردازنده‌های نسل های مختلف عملکرد یکسانی ندارند. در ادامه با ایده آل تک همراه باشید تا با تفاوت نسل های CPU بیشتر آشنا شوید.

مروری بر تاریخچه CPU از آغاز تا اکنون

در ابتدا رایانه‌ها و سیستم‌های کامپیوتری ساخته، شده برنامه‌‌ریزی خاص خود را داشتند. برنامه‌هایی که روی یک رایانه یا سیستم نوشته می‌شد روی رایانه یا کامپیوتر دیگر قابل اجرا نبود. به بیان بهتر کامپیوترهای قبلی به صورتی طراحی شده بودند که امکان پیاده سازی چندگانه اطلاعات را نداشتند و ثابت بودند.

اولین رایانه‌هایی که قابلیت ذخیره اطلاعات و پردازش اطلاعات به صورت چندگانه را داشتند؛ رایانه‌هایی بودند که از CPU استفاده می‌کردند. در سال 1960، IBM اولین خط تولید انبوه ترانزیستور را راه اندازی کرد. 8 سال پس از ساخت اولین خط تولید ترانزیستور، شرکت Intel به دست رابرت نایس و گوردون تاسیس شد.

در نوامبر سال 1971 شرکت اینتل اولین ریزپردازنده 4004 را طراحی و معرفی بازار کرد. شعار تبلیغاتی اینتل برای این ریزپردازنده “یک کامپیوتر قابل برنامه ریزی در یک تراشه” بود.

ریزپردازنده بعدی شرکت اینتل، ریزپردازنده 8008 بود. تنها دو سال پس از معرفی ریزپردازنده 4004 اینتل، ریزپردازنده 8008 معرفی شد. این ریزپردازنده اولین ریزپردازنده نسل 86 بود که امروزه نیز در کامپیوترها از آن‌ها استفاده می‌شود.

دلیل این نوع نام‌گذاری شرکت اینتل تنها یک سیاست بازاریابی بود و معماری و عملکرد این دو پردازنده هیچ ربطی به یکدیگر نداشتند. پردازنده 8008 اینتل اولین پردازنده‌ای بود که از گیت‌های سیلیکونی به جای قطعه‌های فلزی استفاده می‌کرد.

اینتل قدم اول را در راستای ساخت کامپیوترهای خانگی برداشت. پس از آن نیز به طور مداوم در راستای بهبود پردازنده‌ها و ریزپردازنده‌های کامپیوتر تلاش کرد. تا جایی که تفاوت نسل های CPU اینتل به خوبی مشاهده می‌شود.

اولین پردازنده دسکتاپ Core i5 را در سال 2009 به بازار معرفی کرد که خود طرف‌داران بسیاری داشت. تنها یک سال بعد از معرفی پردازنده‌های دسکتاپ 4 هسته‌ای، اینتل پردازنده‌های 6 هسته‌ای Core i7 را وارد بازار کرد.

نسل های مختلف پردازنده‌ها که اکنون در کامپیوترها استفاده می‌شوند؛ کمک زیادی به پردازش سریع و عملکرد عالی کامپیوترها کرده است.

تفاوت نسل های مختلف CPU در یک نگاه

در ابتدا باید گفت که بیشتر افراد مدل پردازنده‌ها را با نسل های مختلف CPU اشتباه می‌گیرند. پردازنده‌های Core i5 و Core i7 در واقع مدل‌های مختلف CPU هستند و نسل های مختلف CPU نیستند.

هنگام بررسی اطلاعات CPU یا پردازنده‌ها، هرکدام از نوشته‌های کنار مدل CPU بیانگر ویژگی خاصی از آن‌ها هستند. در لیست زیر می‌توانید مدل‌های مختلف پردازنده‌های کامپیوتر را مشاهده کنید.

• پنتیوم (Pentium)
• سلرون (Celeron)
• پنتیوم دو هسته‌ای
• Core Solo
• Core Duo
• Core 2 Duo
• Core 2 Quad
• Core i3 و Core i5 و Core i7 و Core i9

مفهوم نسل‌های مختلف پردازنده‌های اینتل با معرفی پردازنده‌های Core i شکل گرفت. تفاوت نسل های CPU در معماری ساخت این پردازنده‌هاست. تا به امروز نسل های مختلف CPU شامل 12 نسل می‌شوند که به ترتیب به نام‌های زیر قابل شناسایی هستند.

1. Nehalem
2. Sandy Bridge
3. Ivy Bridge
4. Haswell
5. Broadwell
6. Skylake
7. Kaby Lake
8. Kaby Lake R
9. Coffee Lake
10. Cannon Lake و Ice Lake
11. Tiger Lake و Comet Lake
12. Alder Lake

تفاوت نسل به معنی تفاوت Core یا تفاوت هسته نیست. تنها معماری متفاوت این پردازنده‌ها باعث تفاوت نسل های CPU می‌شوند. این تفاوت خود را در عملکرد CPU هنگام سرعت پردازش، حافظه کش و… نمایش داده می‌شود. در اطلاعات پردازنده، می‌توانید با روش زیر رده بندی نسل آن را مشخص کنید.

همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید؛ تمامی اطلاعات درج شده در کنار نام CPU، معنای خاصی در تشخیص نوع و نسل آن دارد. سومین مورد در کنار کد اختصاصی، بیانگر نسل های مختلف پردازنده است که در این تصویر پردازنده نسل 10 را نشان می‌دهد. در ادامه با تفاوت نسل های CPU بیشتر آشنا خواهیم شد.

تفاوت CPU نسل 10 و 11

به بیان ساده می‌توان گفت که هرچقدر نسل CPU بالاتر باشد؛ عملکرد بهتری خواهد داشت. اما در نظر گرفتن میزان و نوع استفاده ما از کامپیوتر و رایانه‌های شخصی نیز در انتخاب یک پردازنده مناسب اهمیت دارد.

نسل 10 و 11 از جدیدترین نسل های CPU هستند و ویژگی‌های بسیار خوبی دارند. اما هنگام خرید یک سیستم، بهتر است کدام یک از این دو نسل پردازنده را تهیه کنیم؟ در ادامه این بخش تفاوت CPU نسل 10 و 11 را به صورت دقیق بررسی خواهیم کرد.

نسل دهم – Cannon Lake و Ice Lake

پردازنده‌های Cannon Lake و نسل دوم پردازنده‌های 10 نانومتری یعنی Ice Lake در سال 2018 وارد بازار شدند. یکی از ویژگی‌های نسل 10 CPU، قابلیت ارتباط بیشتر و بهینه‌تر با هوش مصنوعی است.

این پردازنده‌ها همچنین امکان انجام کارهای سنگین را بدون هیچ مشکلی برای کاربران رایانه‌های شخصی فراهم می‌سازند.  همچنین این نسل، اولین نسل CPU است که وای فای 6 را پشتیبانی می‌کند.

نسل یازدهم – Tiger Lake و Comet Lake

نسل 11 CPUهای اینتل در لپ‌ تاپ‌ های گیمینگ معرفی و روانه بازار شدند. گرافیک این نسل پردازنده‌ها تا میزان بسیار زیادی بهتر شده‌اند و تجربه تماشای فیلم و گیمینگ بسیار بهتری را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

این پردازنده‌ها سرعت بسیار بالاتری نسبت به نسل های قبلی خود داشته و کاربران می‌توانند به راحتی با داشتن این پردازنده‌ها به ویرایش ویدیو و انیمیشن بپردازند. نحوه اتصال بی سیم در این پردازنده‌ها پیشرفت بسیار زیادی داشته که استفاده از آن را برای اتصال به وای فای از راه دور آسان می‌کند.

اکنون که با ویژگی‌ها و اهداف کلی نسل 10 و 11 CPU آشنا شدیم؛ می‌توانیم تفاوت نسل های CPU در این دو نسل را بهتر متوجه شویم. در ادامه قصد داریم تا تفاوت‌های نسل 10 و 11 CPU را برای افرادی که قصد دارند یک سیستم کامپیوتر شخصی جدید تهیه کنند به طور کلی و به زبانی ساده بررسی کنیم.

مقایسه چیپست‌ها و مادربردهای نسل 10 و 11 CPU

پردازنده‌های نسل 11 از سری 500 چیپست‌ها به همراه سری 500 مادربردها معرفی شدند. این سری درست مانند سری 400 چیپست‌ها از سوکت LGA 1200 پشتیبانی می‌کنند.

به همین دلیل تمامی چیپست‌های 500، از هر دو پردازنده‌های نسل 10 و 11 پشتیبانی می‌کنند. اما مادربردهای سری 400 از CPUهای نسل 11 پشتیبانی نمی‌کنند. اگر از مادربورد سری 400 استفاده می‌کنید و قصد دارید تا پردازنده خود را به نسل 11 ارتقا بدهید. مادربورد شما باید یک آپدیت دریافت کند.

مقایسه مموری پردازنده‌های نسل 10 و 11

رم اور کلاک نسل 10 CPU تا 2933 مگاهرتز بود. این میزان در نسل 11 CPUهای اینتل به 3200 مگاهرتز رسید. این مساله باعث می‌شود تا پشتیبانی از رم در نسل 11 پردازنده‌های اینتل بسیار بیشتر و قوی‌تر از نسل 10 خواهد بود.

در همین راستا افرادی که می‌خواهند عملکرد کلی سیستم رایانه شخصی آن‌ها بهتر باشد؛ باید از پردازنده نسل 11 استفاده کنند.

مقایسه گرافیک پردازنده‌های نسل 10 و 11 اینتل

پردازنده نسل 10 اینتل عملکرد چندان جالبی در زمینه گرافیکی نداشت. با وجود این که این پردازنده از بازی‌هایی با گرافیک متوسط به خوبی پشتیبانی می‌کند؛ اما تجربه گیمینگ خیلی خوبی با استفاده از نسل 10 نخواهید داشت.

پردازنده‌های گرافیکی نسل 10 پردازنده‌های 630 بودند که این پردازنده‌ها در نسل 11 به 750 رسید. با توجه به این تفاوت در گرافیک پردازنده‌های مختلف، اگر گیمر هستید؛ توصیه می‌شود تا پردازنده نسل 11 را تهیه کنید. هرچند که هنگام تماشای فیلم و… تفاوت چشمگیری در این دو نسل پردازنده دیده نمی‌شود.

تفاوت CPU نسل 10 و 11 در یک نگاه

با وجود این که این دو پردازنده عملکرد بسیار نزدیکی به یکدیگر دارند؛ اما برای افرادی که کارهای سنگینی با کامپیوتر داشته یا قصد دارند پردازنده را برای گیمینگ تهیه کنند؛ بهترین گزینه پردازنده نسل 11 است. با این وجود باز هم گرافیک این پردازنده‌ها قابل مقایسه با پردازنده‌های گرافیکی برای گیمینگ نیستند.

یکی از مهم ترین تفاوت نسل های CPU در مصرف برق آن‌هاست. بدیهی است که هرچه پردازنده کارایی بیشتری داشته باشد؛ مصرف برق بیشتری نیز خواهد داشت؛ بنابراین پردازنده‌های نسل 11 نسبت به نسل 10 میزان مصرف انرژی بیشتری داشته و گرمای بیشتری نیز تولید می‌کند.

تفاوت CPU نسل 7 و 8

یک قدم که از نسل 10 و 11 پردازنده‌های اینتل به عقب برویم؛ به CPUهای نسل 7 و 8 خواهیم رسید. این CPUها از سال 2016 تا 2018 به بازار معرفی شدند و نسبت به پردازنده‌های نسل قبل خود ویژگی‌های بسیار خوبی داشتند.

اما تفاوت اصلی پردازنده‌های نسل 7 و 8 در چیست؟ چه کاربرانی با چه میزان مصرفی باید کدام پردازنده را انتخاب کنند؟ در ادامه این بخش نسل های 7 و 8 پردازنده‌های اینتل به طور مفصل بررسی شده‌اند.

نسل هفتم – Kaby Lake

این پردازنده‌ها که در سال 2016 روانه بازار شدند؛ از تکنولوژی 14 نانومتری استفاده می‌کردند. بیشتر از این که قابلیت‌های نسل های قبلی در این پردازنده تقویت شود؛ تمرکز این پردازنده روی افزودن قابلیت‌های جدید و کاربردی بود.

تکنولوژی Windows Hello که برای ورود به ویندوز توسط سنسورهای تشخیص چهره طراحی شده بود؛ اولین بار با این پردازنده معرفی شد. این سری پردازنده‌ها، یعنی پردازنده‌های کبی لیک، یک درایور مخصوص برای سیستم‌های قدیمی داشتند و مصرف برق بسیار کمتر و بهینه‌تری داشتند.

نسل هشتم – Kaby Lake R

مدتی بعد از معرفی نسل هفتم پردازنده‌ها، اینتل نسل هشتم پردازنده‌های خود با نام کبی لیک آر (Kaby Lake R) را معرفی کرد. این پردازنده‌ها بیشتر برای لپ‌تاپ‌های نازک و چند کاربردی (لپ تاپ – تبلت) ساخته شده بودند.

ریز معماری نسل هشتم پردازنده‌های اینتل کاملا شبیه نسل هفتم بودند و قابلیت‌های جدید به آن اضافه نشده بود. بیشتر می‌توان گفت که همان قابلیت‌ها بهبود پیدا کرده‌اند. اما باز هم تفاوت‌هایی بین نسل هفتم و هشتم پردازنده‌های اینتل وجود دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

تفاوت عملکرد CPU نسل 7 و 8

اولین و مهم‌ترین تفاوت در عملکرد CPU نسل 7 و 8 در بهبود عملکرد آن‌هاست. به گفته خود شرکت اینتل، عملکرد و سرعت پردازش پردازنده‌های نسل 8 حدود 40 درصد بیشتر از نسل 7 است.

این تفاوت را می‌توانید هنگام انجام چندین عملیات در یک زمان به خوبی مشاهده کنید. این موضوع برای افرادی که با کامپیوتر کارهای برنامه نویسی یا ویرایش‌های ویدیو انجام می‌دهند بسیار مهم است. اگر از کامپیوتر برای انجام چندین عملیات سنگین در یک زمان استفاده می‌کنید؛ پیشنهاد می‌شود که از پردازنده‌های نسل 8 استفاده کنید.

تفاوت CPU نسل 7 و 8 در تعداد هسته‌ها

یکی دیگر از تفاوت‌های بسیار واضح در CPUهای نسل 7 و 8، در تعداد هسته‌های آن است. تعداد هسته‌های نسل 8 از 4 به 6 عدد ارتقا یافته است. همین موضوع خود باعث بالاتر رفتن سرعت پردازش CPUهای نسل 8، به ویژه هنگام انجام چندین عملیات هم زمان شده است.

اما این موضوع همچنین باعث بیشتر شدن مصرف انرژی پردازنده‌های نسل 8 شده است. افزایش تعداد هسته‌ها باعث افزایش فرکانس‌های کاری شده و برای گرافیست‌ها و برنامه‌نویس‌ها گزینه مناسب‌تری است.

تفاوت CPU نسل 7 و 8 از نظر گرافیکی

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد؛ این دو پردازنده از نظر معماری و ساختار تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. هر دوی آن‌ها می‌توانند تصاویر را با کیفیت 4K و فرکانس 60Hz ارائه بدهند.

هر دو CPU از پردازنده Intel UHD Graphics 630 استفاده کرده و برای تماشای فیلم یا ویدیوهایی با کیفیت بالا مناسب هستند. اما هیچ‌کدام از این پردازنده‌ها به تنهایی مناسب گیمینگ و مخصوصا گیمینگ با گرافیک بالا نیستند.

مقایسه CPU نسل 7 و 8 در یک نگاه

در یک نگاه کلی، تفاوت زیادی بین پردازنده‌های 7 و 8 وجود ندارد. کاربرانی که یک استفاده کلی از کامپیوتر داشته و کامپیوتر شخصی خود را برای گیمینگ یا ویرایش ویدیو، انیمیشن و برنامه نویسی لازم ندارند؛ می‌توانند از هزینه اضافی صرف نظر کرده و پردازنده نسل 7 را تهیه کنند.

هسته‌های CPU نسل 7 تنها 2 تا 4 هسته‌ای هستند در حالی که نسل 8 تا 6 هسته را نیز پشتیبانی می‌کنند. این موضوع در بهبود سرعت و عملکرد پردازنده تاثیر بسیاری دارد. بنابراین اگر سرعت پردازش کامپیوتر هنگام انجام چندین عملیات برای شما مهم است؛ بهتر است نسل 8 پردازنده‌های اینتل را تهیه کنید.

تفاوت CPU نسل 3 و 4

سال 2012 و 2013، نسل های 3 و 4 CPUها روانه بازار شدند. برای اولین بار شرکت اینتل فناوری 32 نانومتری را ارتقا بخشید و پردازنده‌های 22 نانومتری را معرفی کردند که نسبت به نسل اول و دوم پردازنده‌ها عملکرد بسیار سریع‌تر و بهتری داشتند.

یک تفاوت نسل های CPU که بسیار به چشم می‌آید؛ تفاوت فناوری نانومتری یا لیتوگرافی آن‌هاست؛ اما نسل 4 CPU نیز از فناوری 22 نانومتری استفاده می‌کرد و از این نظر تفاوت چندانی با نسل 3 نداشت. اما سایر تفاوت‌های این دو پردازنده را می‌توان در ادامه مشاهده کرد.

نسل سوم – Ivy Bridge

علاوه بر فناوری 22 نانومتری، پردازنده‌های آیوی بریج 50 درصد مصرف کمتر و 65 درصد عملکرد بهتری نسبت به نسل دوم پردازنده‌های اینتل داشت.

در واقع می‌توان گفت که این نسل یک قدم بزرگ در راستای بهبود سرعت و عملکرد پردازنده‌های اینتل بود. این پردازنده‌ها نسبت به پردازنده‌های نسل دوم گرمای بیشتری تولید می‌کردند. اما این امر به دلیل کارایی بیشتر و بهتر آن است.

نسل چهارم – Haswell

نسل 4 CPUهای اینتل تنها یک سال پس از نسل سوم وارد بازار شدند. این پردازنده‌ها درست مانند آیوی بریج (Ivy Bridge) از فناوری 22 نانومتری استفاده می‌کنند.

سرعت عملکرد این پردازنده نسبت به پردازنده‌های نسل قبل چندان تفاوتی نداشت اما مصرف انرژی کمتری داشتند که سبب می‌شد این پردازنده در دستگاه‌های کوچک و سبک‌تر استفاده شود. در ادامه با تفاوت بین عملکرد نسل 3 و 4 اینتل بیشتر آشنا خواهیم شد.

تفاوت عملکرد CPU نسل 3 و 4

نسل سوم پردازنده‌های اینتل قابلیت‌های زیادی نسبت به نسل دوم CPU نداشتند. در یک مقایسه بین پردازنده نسل 2 و 3 اینتل می‌توان گفت که این پردازنده یک نسخه کوچک‌تر از نسل دوم پردازنده‌ها هستند.

برای مثال پردازنده‌های نسل 4 بر خلاف نسل 2 و 3 می‌توانند عملکرد بسیار خوبی هنگام انجام چند عملیات هم‌زمان داشته باشند.

تفاوت مصرف انرژی CPU نسل 3 و 4

یک تفاوت نسل های CPU در مصرف انرژی آن‌هاست. نسل سوم CPUهای اینتل توانستند مصرف انرژی و برق را تا 50 درصد پایین آورند. این میزان در نسل 4 CPUها از قبل هم کمتر شد.

در همین راستا توانستند از این پردازنده‌ها در دستگاه‌های کوچک و نازک استفاده کنند. اما یکی از مشکلات نسل 4، تولید گرمای بیش از حد بود. به همین دلیل اولین دستگاه‌های نازک مانند لپ‌تاپ‌های فوق نازک، بیش از حد داغ می‌کردند.

تفاوت CPU نسل 3 و 4 از نظر گرافیکی

نسل 3 و 4 پردازنده‌های اینتل از نظر گرافیکی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند. پردازنده نسل سوم خیلی برای گیمینگ مناسب نبوده و نمی‌توان همراه آن از مانیتورهایی با گرافیک‌های بالا استفاده کرد.

همچنین لازم به ذکر است که احتمالا این پردازنده برای طراحانی که قصد ویرایش ویدیو و ساخت انیمیشن را دارند خیلی مناسب نیست.

مقایسه CPU نسل 3 و 4 در یک نگاه

برای ارتقای پردازنده نسل 3 به پردازنده 4 یا بالاتر باید مادربورد خود را نیز ارتقا بدهید. چرا که این دو پردازنده از سوکت‌های یکسانی پشتیبانی نمی‌کنند. در همین راستا اگر قصد دارید تا پردازنده خود را از نسل 3 به نسل 4 ارتقا بدهید؛ باید یک هزینه برای مادربورد نیز بپردازید.

به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که یا به کار با نسل 3 ادامه بدهید یا در صورت ارتقای مادربورد از پردازنده‌های نسل بالاتر استفاده کنید. چرا که عملکرد این دو نسل چندان تفاوت چشمگیری با یکدیگر ندارند.

کلام آخر

در این مطلب تفاوت نسل های CPU را بررسی کردیم. بدیهی است که نسل های جدیدتر CPU عملکرد و سرعت بهتر و بیشتری نسبت به نسل های قدیمی پردازنده‌ها دارند. اما با این وجود نسل های جدید پردازنده مناسب تمام افراد نیستند.

در واقع شما می‌توانید نسبت به نحوه مصرف خود از کامپیوتر و لپ تاپ، یک پردازنده اقتصادی را انتخاب کرده و میزان زیادی پول ذخیره کنید. دقت به گرافیک، توان مصرفی و سرعت پردازش CPUها هنگام انتخاب یک پردازنده بسیار ضروری است.

شما از چه پردازنده‌ای استفاده می‌کنید؟ در صورتی که می‌خواهید یک سیستم جدید تهیه کنید و درباره پردازنده آن سوالی دارید؛ می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید. از این که تا پایان این مطلب همراه ما بودید از شما سپاسگزاریم.

سوالات متداول